Felsenbirne: Planten &care – Plantura

De steenpeer is niet alleen extreem decoratief, maar draagt ook heerlijke vruchten. Wat je moet weten over planten, verzorgen en oogsten laten we hier zien.

Rotsperen (Amelanchier) verrukken het hart van de tuinman het hele jaar door: In het voorjaar schitteren hun weelderige witte bloemen in de tuin, in de zomer kunnen de gezonde vruchten worden geknabbeld en in de herfst schijnen de bladeren in alle denkbare rode en oranje tinten.Als u nog geen steenpeer in uw tuin heeft, geven wij u alle informatie die u nodig hebt met dit artikel, als je binnenkort een steenpeer wilt kopen. Hier vertellen we je alles over de herkomst, variëteiten, beplanting, verzorging en oogst van de populaire struik.

Rotsperen behoorden tot de rozenfamilie (Rosaceae). De botanische geslachtsnaam Amelanchier komt van de Frans-Bretonse term “amélanche” voor de inheemse in Bretagne. Amelanchier ovalis |. Het woord “amélanche” daarentegen is van Keltische oorsprong en betekent zoiets als “appels”. Maar de steenpeer is geen appel (Malus) en ook geen peer (Pyrus communis). De rijpe vruchten van de struik doen nogal denken aan bosbessen (Vaccinium) en smaak ook vergelijkbaar, plus een vleugje marsepein. In het verleden waren steenperen een belangrijke fruitplant. Dit is ook te zien aan het feit dat de struik in Noord-Duitsland nog steeds “krentenboom” of “rozijnenboom” wordt genoemd. De vruchten werden verzameld, gedroogd en vervolgens gebruikt als rozijnen.

Felsenbirne: oorsprong en kenmerken

De meeste soorten van de steenpeer zijn afkomstig uit Noord-Amerika. Ten minste één soort is inheems in elke Amerikaanse staat (behalve Hawaï) en Canadese provincie en territorium. Slechts drie soorten zijn een uitzondering: twee zijn inheems in Europa, slechts één in Azië.

Rotsperen zijn bladverliezende struiken. De scheuten zijn dun en olijfgroen. Hoewel alle soorten in het begin rechtop groeien, verwijden ze zich in de loop van hun leven steeds meer en vormen ze uitstekende kronen. De bladeren zijn drie tot zeven centimeter lang, afwisselend en elliptisch. De bladbladen zijn vaak bedekt met delicate haren. Bij sommige soorten vertonen de bladeren al een roodachtige kleur bij het ontkiemen en veranderen ze later in een groenachtige kleur. In de herfst kleuren de bladeren feloranje tot donkerrood.

In het voorjaar vormen alle soorten een verscheidenheid aan witte, stervormige bloemen die samen groeien in druifachtige bloeiwijzen.
In de zomer rijpen de vruchten als besachtig pitfruit. Ze zijn rood tot violet, bijna zwart en kunnen een diameter hebben van 5 tot 15 millimeter. Afhankelijk van de soort en variëteit smaken de vruchten flauw en bitter of aangenaam zoet.

Steenpeerfruit: eetbaar of giftig?

Appels of frambozen zijn zeker vele malen gegeten. Minder vaak kunt u echter genieten van wild fruit zoals sloes of vlierbessen. En zeer weinigen zullen ooit de vruchten van de steenpeer hebben geproefd, omdat de mythe nog steeds wijdverspreid is dat de steenpeer giftig is en mogelijk niet wordt gegeten.
Het is waar dat de bladeren en pitten van de vrucht cyanogene glycosiden bevatten, die zeer giftig zijn. Wanneer de bladeren of zaden gewond raken, komt blauwzuur vrij. De hoeveelheid gif in de pitten is echter erg klein en de pitten worden niet in hun geheel verteerd, dus het gif kan het lichaam niet binnendringen. Toch is het erg belangrijk om alleen in kleine hoeveelheden van steenperen te genieten! Vooral kinderen en zwangere vrouwen mogen niet te grote hoeveelheden van het fruit eten; anders is het verbruik veilig. In het ergste geval leidt te veel van het gif tot diarree en braken.
Naast cyanogene glycosiden bevatten steenperen echter veel stoffen die extreem gezond zijn. Flavonoïden hebben bijvoorbeeld een antioxiderende werking, kalium zorgt voor een mooie huid, vitamine C versterkt het immuunsysteem. Daarnaast bevatten steenperenvruchten tannines, magnesium, ijzer en fosfor.

Als je meer wilt weten over de toxiciteit van de steenpeer, lees danLees hier meer.

Steenperensoorten en -variëteiten

Wereldwijd omvat het geslacht van rotsperen 33 soorten. Daarnaast zijn er talloze variëteiten van elke soort. De meest interessante soorten om in de tuin te kweken, worden hieronder weergegeven. Daarnaast geven we tips over de rassen voor de betreffende soorten.

Gewone steenpeer (Amelanchier ovalis |)

Deze soort is een van de twee soorten die inheems zijn in Europa en kan voorkomen op hoogtes tot 2000 meter. Het wordt niet groter dan drie meter en groeit niet zo overvloedig als zijn familieleden uit Noord-Amerika. Daarom kom je ze hier zelden tegen. Toch bloeit deze soort ook prachtig in het voorjaar en is het een droogteresistente, aantrekkelijk bloeiende struik. In mei vormt het talrijke, witte bloemen, die in drieën tot zes zijn gerangschikt in gehurkte, rechtopstaande bloemtrossen. De vruchten zijn eetbaar. De bekendste variëteit van deze soort is ‘Helvetica’: Deze variëteit vormt smalle, compacte, één tot drie meter hoge struiken, die ook goed geschikt zijn voor teelt in potten.

Kupfer-Felsenbirne (Amelanchier lamarckii)

De botanische naam van de koperpeer gaat terug op de Franse botanicus Jean-Baptiste de Lamarck, die deze soort voor het eerst beschreef in 1783. Het komt oorspronkelijk uit het oosten van Noord-Amerika. Hoe en wanneer deze steenperensoort naar Europa is gekomen is niet bekend. Maar omdat ze het klimaat hier zo lekker vond, verspreidde ze zich heel snel en werd wild. In de 19e eeuw, Amelanchier lamarckii Geteeld in Duitsland als fruitboom en sindsdien gewaardeerd – en zelfs vandaag de dag is het een van de meest populaire steenperensoorten in ons land. Het kan tot tien meter hoog worden en houdt van een zonnige tot half schaduwrijke locatie. De bladeren zijn brons getint, in de herfst kleuren ze opvallend oranje tot karmozijnrood. Van april tot mei draagt deze soort witte bloemen, die zwaar worden gevlogen door insecten. In juli en augustus toont het paarse tot blauwzwarte, smakelijke vruchten, die niet alleen goed smaken voor ons, maar ook dienen als voedsel voor veel vogels zoals mezen of lijsters.

Elsbladige steenpeer (Amelanchier alnifolia |)

Deze soort, afkomstig uit Noord-Amerika, wordt zowel als sier- als fruitstruik gebruikt. In Canada zijn er zelfs boomgaarden met deze steenperensoort en Canadese indianen verzamelen al 3000 jaar het fruit. Als een wilde struik groeit Amelanchier alnifolia | bij voorkeur aan rivieroevers, in bossen of in de steppe. Deze soort omvat de grootste variëteit onder de rotsperen:

• ‘Fastagiata’: Zuilvormig en meerstammig, deze variëteit groeit, die tot vier meter hoog kan worden.
• ‘Forstburg’: Deze zeer hoogproductieve variëteit draagt grote en dikke vruchten die zoet en smakelijk smaken.
• ‘Greatberry Garden’: Deze variëteit wordt vooral gewaardeerd om zijn smakelijke vruchten.
• ‘Northline’: Dit ras wordt tot vier meter hoog en bloeit bijzonder vroeg.
• ‘Obelisk’: Deze variëteit overtuigt met een slanke, rechtopstaande groei en kan tot drie meter hoog worden. Het kan ook als kolom worden geplant.
• ‘Saskatoon Berry’: Dit ras is bijzonder geschikt als solitaire boom, omdat het overtuigt met een rechtopstaande groei en een hoogte tot vier meter.
• ‘Smokey’: De struiken van dit ras worden tot 4,4 meter hoog en dragen heerlijke vruchten.

Kale steenpeer (Amelanchier laevis)

De Kahle Felsenbirne vormt bijzonder grote struiken, die een hoogte van 8 tot 13 meter kunnen bereiken. Maar het is niet kaal, zoals de naam misschien doet vermoeden. Ook in de herfst worden de bladeren prachtig kleurrijk. Enkele aanbevolen variëteiten van dit type zijn:

• ‘Ballerina’: Een van de meest populaire variëteiten van de steenpeer. Het groeit als een hoge, rechtopstaande struik en vormt talloze, smakelijke vruchten.
• ‘Edelweiss’: De struiken van dit ras kunnen wel vijf meter hoog worden. Bovendien overtuigen ze met een prachtige bloemenpracht in het voorjaar.
• ‘Sneeuwvlokken’: Grote struiken vormen deze variëteit. Het draagt grote, sappige vruchten die tot twee centimeter dik kunnen worden.

Boomrots peer (Amelanchier arborea)

Zoals de naam al doet vermoeden, groeien rotsperen van deze soort bijzonder hoog tot grote struiken of kleine bomen. Sommige exemplaren van deze soort kunnen zelfs tot 20 meter hoog worden. De bekendste variant Amelanchier arborea is ‘Robin Hill’: Dit ras kan wel zes meter hoog worden en is bijzonder geschikt voor hoge stengels.

Canadese Rock Peer

De Canadese peer (Amelanchier canadensis) is inheems in het oosten van Noord-Amerika. Het wordt gekenmerkt door zijn grote groeihoogtes tot acht meter en is grotendeels beperkt tot natte locaties. De vruchten zijn ook eetbaar. Enkele interessante variëteiten van Amelanchier canadensis zijn de volgende:

• ‘Oktobervlam’: Deze variëteit dankt zijn naam aan de vuurrode bladkleur in de herfst.
• ‘Prins William’: De talrijke, mooie bloemen en bijzonder grote vruchten kenmerken deze variëteit.
• ‘Regenboogpijler’: Deze variëteit groeit zuilvormig en biedt ook eetbare, zoetige vruchten.

Koop Felsenbirne

Bij het kopen van steenperen is de keuze van het ras cruciaal, omdat het ras de grootte, de groeiwijze en ook de vruchtopbrengst van uw toekomstige steenpeer bepaalt. Andere belangrijke criteria bij het kopen zijn deze:

• Vitale, gezonde indruk
• Plant vrij van ziekten of plagen
• Grootte en leeftijd van de plant
• Rechtopstaande groei

U kunt steenperen kopen in boomkwekerijen, tuincentra en doe-het-zelfzaken bij u in de buurt of, als u daar niet vindt wat u zoekt, ze op internet bestellen.

U kunt meer te weten komen over het kopen van de Felsenbirne in ons speciale artikel hier.

Een steenpeer planten

In de volgende sectie leert u op welke locatie de steenpeer zich bijzonder comfortabel voelt, waar u op moet letten bij het planten, hoe u verder moet gaan en hoe u uw steenpeer als een hoge stam kunt planten.

De juiste locatie voor het Felsenbirne

De steenpeer is niet veeleisend wat betreft zijn locatie in de tuin en kan bijna overal gedijen. Als het op een zonnige tot halfschaduwrijke plek staat, zal het je dankbaar zijn. De grond moet matig droog tot vochtig zijn. Te lichte, zandgronden kunnen worden verbeterd bij het planten met een hoogwaardige potgrond zoals onze Plantura Bio-Universal Earth. De steenpeer is ook tolerant voor de pH-waarde: een zure tot licht alkalische waarde is er geen probleem voor. De struik doet het goed in ongesneden, wilde hagen, maar kan ook als solitaire plant of hoge stam worden geplant.

Samenvatting: Welke locatie vindt de Felsenbirne leuk?

• Niet veeleisend
• Zonnig tot halfschaduwrijk
• Doorlatende, matig droge tot vochtige grond
• pH-waarde: 5 – 7,5

Fooi: Je kunt je steenpeer zelfs in een emmer kweken als je een kleine soort hebt, zoals Amelanchier spicata, en plaats ze in een voldoende grote plantenbak. Als potgrond kun je het beste hoogwaardige grond zoals onze veenvrije Plantura Bio-Universal Soil gebruiken en mengen met 1/3 zand. Zorg ervoor dat het water op de bodem uit de pot kan lekken, anders krijgt je steenpeer al snel last van wortelrot.

Hoe de steenpeer te planten

De beste planttijd voor de steenpeer is in het voorjaar, zodra er geen vorst meer te verwachten is, of in de herfst.
Geef de kluit van de struik ongeveer een uur water door hem in een emmer lauw water te plaatsen. Gedurende deze tijd kunt u de grond voorbereiden door deze diep los te maken en alle grotere stenen te verwijderen. Verrijk vervolgens de grond met compost of een meststof met organische werking op lange termijn. Onze Plantura organische universele meststof creëert de beste omstandigheden voor uw steenpeer om te groeien.
Vervolgens wordt het plantgat uitgegraven. Deze moet minstens twee keer de omtrek hebben als de kluit. In dit gat wordt de struik in het midden gestoken. Zorg ervoor dat de kluit alleen zo diep in de grond wordt geplaatst als in de pot. Dan kun je het gat vullen met de opgraving en gieten.

Het planten van een steenpeer: stapsgewijze instructies

1. Maak de grond diep los
2. Neem compost of kunstmest met langdurige organische effecten op in de bodem
3. Waterknoebbels
4. graaf een plantgat; ten minste tweemaal de omtrek van de kluit
5. Plaats in het midden van het gat
6. Alleen zo diep gezet als de plant in de container zat
7. Vul het gat met uitgraving
8. Gieten

Organische universele meststof 1,5 kg

• Ideaal voor een verscheidenheid aan planten in de tuin & op het balkon
• Ondersteunt gezonde plantengroei en actief bodemleven
• Diervrije organische meststof met langzame afgifte – onschadelijk voor huisdieren en tuindieren

Om je steenpeer in een kuip te planten, kies je eerst een voldoende grote plantenbak. Maak dan een drainagelaag in de pot, bijvoorbeeld gemaakt van geëxpandeerde klei of potscherven, zodat het gietwater in de pot goed kan weglopen. Meng vervolgens het substraat met onze Plantura organische universele meststof met organische langetermijnwerking om vanaf het begin de ideale voedingstoevoer van uw steenpeer te garanderen. Vul daarna de pot tot een derde met het substraat, plaats de plant centraal in de pot en vul deze met het substraat. Vervolgens wordt de steenpeer alleen bewaterd. Nu staat niets hun groei in de weg.

Samenvatting: Hoe steenperen in de pot te planten?

• Kies een voldoende grote plantenbak
• Drainagelaag maken
• Meng substraat met Plantura organische universele meststof
• Vul het vat tot een derde met substraat
• Plaats de steenpeer in het midden van de pot
• Pot vullen met substraat
• Gieten

Steenpeer planten als hoge stengel

Of het nu als sierheester of fruitboom is – je kunt je steenpeer ook als hoge stam planten. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de plantafstand, anders kan de struik worden overschaduwd door andere bomen of struiken en ontwikkelt zich niet zo goed. Plant het daarom op een afstand van acht tot tien meter van andere bomen of zet het alleen op de weide als een solitaire plant. Om het voor de struik gemakkelijker te maken om te groeien, kunt u de bovengrondse scheuten met een derde terugsnoeien voordat u gaat planten. Ga daarna verder zoals hierboven beschreven bij het planten. Voor de hoge stengel is het belangrijk dat je vanaf het begin aandacht besteedt aan een goede aanvoer van voedingsstoffen. Werk daarom voor het planten onze Plantura organische universele meststof met organische langetermijnwerking in de bodem. Op deze manier bied je je toekomstige hoge stam de beste condities om goed te groeien. Nadat de jonge struik is geplant, moet u een stok diep genoeg in de grond graven in de directe omgeving voor ondersteuning. Met een stuk touw wordt de steenpeer vervolgens aan de staaf vastgebonden – dit vindt voldoende steun.

Waar moet ik op letten bij het planten van de steenpeer als een hoge stam?

• Plantafstand tot andere bomen: 8 – 10 meter
• Of plant als een solitaire boom
• Bovengrondse scheuten met een derde verminderen
• Ga bij het planten te werk zoals hierboven beschreven
• Basisbemesting met Plantura organische universele meststof [nicht vergessen
• Pflanze an einen Stab anbinden, um ihn zu unterstützen

Felsenbirne pflegen

Ist die Felsenbirne erst einmal eingepflanzt, brauchen Sie nicht mehr viel tun und können sich vor allem an dem Strauch erfreuen. Worauf beim Düngen, Gießen und Schneiden der Felsenbirne zu achten ist, erfahren Sie im kommenden Abschnitt

Felsenbirne gießen und düngen

Felsenbirnen sind super pflegeleicht und kommen eigentlich auch mit nährstoffarmen und trockenen Bedingungen gut zurecht. Daher sollte als Motto bei der Pflege von Felsenbirnen immer gelten: Weniger ist mehr. Gießen müssen Sie Ihre Felsenbirne daher eigentlich gar nicht. Lediglich nach dem Einpflanzen sollte die Felsenbirne ausreichend feucht gehalten werden; ebenfalls gilt das für junge Felsenbirnen. Bei langanhaltenden Trockenperioden müssen Sie Ihre Felsenbirne natürlich vor dem Vertrocknen retten. Mit dem Dünger sollten Sie ebenfalls nicht zu großzügig sein. Es reicht eine Düngung im Jahr. Hierfür können Sie im Frühjahr Kompost oder einen Dünger mit organischer Langzeitwirkung in den Boden einarbeiten. Unser Plantura Bio-Universaldünger gibt die wertvollen Nährstoffe langsam und schonend an die Pflanze ab. Auf diese Weise wird die Felsenbirne langfristig mit Nährstoffen versorgt und es besteht nicht die Gefahr der Überdüngung.

Zusammenfassung: Wie die Felsenbirne düngen und gießen

• Weniger ist mehr
• Nur im Jungstadium und bei langanhaltender Trockenheit gießen
• Einmalige Düngergabe im Frühjahr

Felsenbirne schneiden

Sie ahnen es vielleicht schon: Auch beim Schnitt ist die Felsenbirne pflegeleicht. Ihre wunderschön geformte Krone bildet sich von ganz allein aus, hierfür müssen Sie nicht mit der Gartenschere nachhelfen.
Ältere Sträucher sollten Sie auf gar keinen Fall radikal zurückschneiden, da neue Triebe danach nur sehr langsam nachwachsen.
Wächst Ihnen eine Felsenbirne einmal zu dicht, können Sie im Winter einzelne Triebe direkt über dem Boden abschneiden, um die Krone auszudünnen. Im gleichen Zug können Sie dann auch abgestorbene Triebe entfernen

Wie schneidet man Felsenbirnen?

• Krone bildet sich von allein aus
• Regelmäßiger Rück- oder Formschnitt daher nicht notwendig
• Ältere Pflanzen auf keinen Fall radikal schneiden
• Zu dichten Wuchs im Winter ausdünnen
• Triebe bodennah abschneiden
• Abgestorbene Triebe entfernen

Vermeerdering van steenpeer

Steenperen kunnen worden vermeerderd door zaaien, stekken of enten.
Vermeerdering door zaaien werkt vooral goed bij wilde soorten. Hiervoor is het belangrijk dat de zaden zijn blootgesteld aan een koude periode, anders zijn ze niet kiembaar.
Stekken kun je in het voorjaar knippen, bij voorkeur in april of mei. Kies hiervoor voor een verse shoot, die op dat moment al 5 tot 15 centimeter lang moet zijn. Hiervanuit worden alle bladeren verwijderd en vervolgens in speciaal stekkensubstraat geplaatst. De vermeerdering van stekken in steenperen is echter moeilijk en zelden bekroond met succes.
Voor de Verederowanberry-zaailingen kunnen goed worden gebruikt als onderstam.

Rotsperen overwinteren

De rotspeer is winterhard en absoluut vorsttolerant. Zelfs bijzonder ijzige winters kunnen de struik niet schaden. Alle steenperensoorten kunnen gemakkelijk in uw tuin overwinteren en hebben geen speciale bescherming nodig.

Oogsten en bewaren van steenpeervruchten

In de zomer tussen juni en augustus beginnen de vruchten van de steenpeer te rijpen. Maar wees geduldig en oogst de vitaminebommen niet te vroeg, want ze rijpen niet en smaken niet onrijp. Je kunt zien of de vruchten echt rijp zijn voor de oogst aan de hand van de kleur: afhankelijk van de mate van rijpheid worden ze donkerder en donkerder en kunnen ze – afhankelijk van het ras – worden geoogst als ze donkerblauw tot zwart zijn. De vruchten van de steenpeer rijpen achtereenvolgens op de struik, wat betekent dat niet alle vruchten tegelijkertijd klaar zijn voor de oogst. Daarom kun je rijp fruit steeds opnieuw uit de struik plukken over een langere periode.

Fooi: Rotsperen zijn erg populair, niet alleen bij mensen, maar ook bij vogels. Dus als je van het fruit wilt genieten, moet je sneller zijn met de oogst dan kraaien & Co of de struik in de zomer beschermen met een net tegen roofdieren.

Helaas zijn verse steenperen maar een paar dagen houdbaar in de koelkast. Maar er zijn veel manieren om de gezonde vruchten te behouden. Samen met andere bessen zoals frambozen (Rubus idaeus) of krenten (Ribes) kunnen de steenperen goed worden ingekookt met jam, gelei, sap of compote. Als je van alcohol houdt, kun je ook een zelfgemaakte likeur of wijn van het fruit maken. Wanneer gedroogd, kunnen steenperen ook als thee worden gebruikt.

Overzicht: Oogsten en bewaren van steenperenvruchten

• Oogsttijd: juni – augustus
• Oogst niet te vroeg
• Donkerdere kleur toont oogstrijpheid
• Steeds opnieuw oogsten
• Vers kan slechts een paar dagen in de koelkast worden bewaard
• Verschillende verwerkingsopties: jam, compote, likeur, thee