Lavendel (Lavandula): Soorten, gebruik & kweektips [Gids]

Waarop moet je letten als je lavendel wil planten in België? In dit artikel delen we een volledige gids over de belangrijkste soorten lavendel, hun toepassingen en hoe je lavendel het beste kweekt in België. Ontdek waarom Lavandula angustifolia zo geschikt is voor ons klimaat, hoe je de aromatische kracht van lavendel optimaal benut en welke typische fouten je beter vermijdt bij het planten en snoeien. Je vindt alle antwoorden op je vragen rond soorten, gebruik, kweektips, bodemvereisten, winterbescherming en de beste lavendelsoorten voor specifieke toepassingen zoals haagvorming, snijbloemen en aromatherapie.

Welke soorten lavendel zijn geschikt voor België?

De soorten lavendel die geschikt zijn voor België zijn Lavandula angustifolia, Lavandula x intermedia en Lavandula stoechas, elk met hun eigen eigenschappen die bepalen in welke omstandigheden ze best gedijen.

Wat is Engelse lavendel (Lavandula angustifolia)?

Engelse lavendel (Lavandula angustifolia) is de meest winterharde soort en groeit uitstekend in België. Deze soort bloeit van juni tot september en staat bekend om haar compacte groeiwijze en intense geur. Belangrijke cultivars zijn:

• ‘Hidcote’: Diep paarse bloemen, compacte vorm, ideaal voor borders
• ‘Munstead’: Lichtpaarse bloemen, kleinere vorm
• ‘Alba’: Witte bloemen, frisse uitstraling

Lavandula angustifolia prefereert zandige, goed doorlatende grond en volle zon, en verdraagt temperaturen tot -15 °C.

Wat is Spaanse lavendel (Lavandula x intermedia)?

Spaanse lavendel (Lavandula x intermedia) zijn hybride kruisingen, groter en robuuster dan angustifolia. Ze verdragen nattere bodems en kou beter dan andere soorten. Voor België zijn vooral deze cultivars aanbevolen:

• ‘Grosso’: Donkerpaarse bloemen, sterk geurend, bloei van juli tot september, zeer geschikt als haagplant
• ‘Edelweiss’: Zilvergroene bladeren en witte bloemen, ideaal als opvallende snijbloem

Lavandula x intermedia groeit doorgaans tot 90 cm breed en hoog.

Wat is Franse lavendel (Lavandula stoechas)?

Franse lavendel (Lavandula stoechas) onderscheidt zich door zijn pluimachtige bloemen in contrasterende kleuren. Ze zijn minder winterhard (-5 °C) en daarom meer geschikt voor potcultuur in België. Een populaire cultivar is:

• ‘Richard Gray’: Blauw-paarse bloemaren met witte pluimen, compacter en goed geschikt voor patio’s

Lavandula stoechas bloeit van mei tot augustus en vereist een beschutte plek of overwintering binnen.

Waarvoor wordt lavendel gebruikt?

Lavendel wordt gebruikt voor essentiële olieproductie, cosmetica, als natuurlijke insectenwering, in culinaire bereidingen en als sierplant in tuinen.

Hoe wordt lavendel gebruikt in cosmetica en aromatherapie?

De toepassingen van lavendel in cosmetica en aromatherapie zijn breed. De essentiële olie van Lavandula angustifolia wordt gebruikt voor:

• Ontspannende massageoliën
• Huidbehandelingen tegen acne
• Verlichting van migraine
• Behandeling van slaapproblemen

De olie wordt verkregen via stoomdestillatie van de bloemen en moet altijd verdund worden met een dragerolie zoals jojoba- of amandelolie voor huidtoepassingen.

Voor welke toepassingen wordt lavendel in huis gebruikt?

In huis wordt lavendel gebruikt voor:

• Mottenschutz: Gedroogde bloesems worden in linnen zakjes in kleerkasten gelegd
• Potpourri: Draagt bij aan een frisse geur in woonruimtes
• Insectenwering: Afschrikking van muggen door gedroogde bloemen of olie

Welke soorten lavendel zijn geschikt voor specifieke tuintoepassingen?

De juiste soort lavendel kiezen voor je tuin verhoogt het succes van je beplanting. Hieronder een overzicht.

De toepassingen van lavendel in de tuin:

| Toepassing | Soort | Opmerkingen |
|—————–|—————————|————————————————|
| Hagen | Lavandula x intermedia ‘Grosso’ | Donkerpaarse bloemen, geurbestendig |
| Bodembedekker | Lavandula angustifolia ‘Munstead’ | Compacte plant, mediterraan effect |
| Snijbloemen | Lavandula x intermedia ‘Edelweiss’ | Lange, witte bloemstelen |

Hoe plant je lavendel correct?

Lavendel planten gebeurt het beste in het voorjaar of najaar met aandacht voor bodem, licht en afstand.

Welke bodem is ideaal voor lavendel?

De bodemeisen voor lavendel zijn:

• Goed doorlatende bodem: Zanderig of kalkrijk voor optimale drainage
• pH-waarde: Licht alkalisch, 6,5 tot 7,5
• Vermijd natte bodems: Stagnerend water veroorzaakt wortelrot

Lavendel is bestand tegen arme gronden maar niet tegen constant vocht.

Op welke locatie plant je het beste lavendel?

Lavendel groeit het best op een zonnige locatie die:

• Minstens 6 uur direct zonlicht ontvangt
• Goede luchtcirculatie heeft om schimmelvorming te voorkomen
• Niet te veel schaduw biedt, omdat schaduw leidt tot minder bloemen

Een zuidgerichte plek is ideaal.

Welke plantafstand moet je aanhouden voor lavendel?

De plantafstand varieert per soort lavendel:

• Angustifolia-cultivars: 30-40 cm tussen planten
• Intermedia-cultivars: 60-90 cm tussen planten

Ruime plantafstanden verbeteren ventilatie en voorkomen ziektes.

Wanneer moet je lavendel snoeien?

Lavendel moet gesnoeid worden om compacte groei en herhaalde bloei te bevorderen.

Hoe snoei je lavendel na de bloei?

De methode om lavendel na de bloei te snoeien:

• Snoei de bloemstengels terug tot net boven het bladniveau
• Snoei nooit in het kale hout, waar geen bladeren meer zitten
• Doe dit bij droog weer, in augustus of september

Bij Engelse lavendel stimuleert dit een tweede bloei later in het seizoen.

Hoe snoei je Lavandula x intermedia?

Lavandula x intermedia moet voorzichtiger worden gesnoeid:

• Enkel de groene delen bijsnoeien
• Vermijd zware terugsnoei, deze hybriden herstellen minder goed
• Behoud vormsnoei met lichte ingrepen

Intermedia hybriden groeien sneller maar zijn kwetsbaarder bij harde snoei.

Hoe bescherm je lavendel in de winter?

Bescherming van lavendel tegen vorst in België is afhankelijk van de soort.

Moet je Lavandula angustifolia beschermen?

Nee, Lavandula angustifolia is volledig winterhard en heeft geen bescherming nodig in België bij gewone winters.

Hoe bescherm je Lavandula x intermedia en Lavandula stoechas?

Voor Lavandula x intermedia:

• Stro dekking toepassen bij voorspelde temperaturen onder -10 °C
• Plant beschermen tegen stevige noordenwinden

Voor Lavandula stoechas:

• In potten planten, zodat ze bij temperaturen onder 0 °C binnen kunnen gezet worden
• Beschermen met vliesdoek als ze in de volle grond staan

Wat zijn veelvoorkomende problemen bij de teelt van lavendel?

De veelvoorkomende problemen bij lavendel zijn:

• Wortelrot: Door slechte drainage; oplossing is bodemstructuur verbeteren
• Schimmelaantasting: Door te dichte beplanting; betere luchtcirculatie creëren
• Lusvormige groei: Door te laat of onvoldoende snoeien; tijdige snoei noodzakelijk

Preventieve maatregelen, zoals correcte plantafstand en keuze van goed doorlatende grond, verhinderen de meeste problemen.

Wanneer en hoe oogst je lavendel?

Lavendel wordt geoogst als 50-75% van de bloemknoppen openstaan.

Hoe droog je lavendel correct?

Om lavendel te drogen:

• Snijd de stelen vroeg in de ochtend na het opdrogen van de dauw
• Bind kleine bosjes samen
• Hang ze ondersteboven op een schaduwrijke, droge en goed geventileerde plaats

Na 2 tot 4 weken is de lavendel volledig droog en geschikt voor decoratief gebruik of olieproductie.

Hoe kan je lavendel vermeerderen?

Lavendel wordt traditioneel vermeerderd door stekken.

Hoe neem je stekken van lavendel?

De werkwijze om lavendel te stekken:

• Snij in voorjaar of vroege zomer niet-bloeiende scheuten van 10-15 cm
• Verwijder de onderste bladeren
• Plaats de stek in een mengsel van potgrond en zand
• Houd de aarde licht vochtig totdat wortels gevormd worden (ongeveer 4-6 weken)

Deze methode zorgt voor genetisch identieke planten en snellere groei.

Wat is de beste bemesting voor lavendel?

Lavendel heeft weinig bemesting nodig.

• In het voorjaar: Een lichte gift van compost of organische meststoffen
• Vermijd stikstofrijke meststoffen: Dit bevordert bladgroei en verzwakt de geur en bloemvorming

Een pH-regulerende kalkgift is aangeraden bij zure bodems.

---

Met de juiste keuze uit soorten zoals Lavandula angustifolia, goede aandacht voor bodem en zoninval, correct snoeien en beperkte winterbescherming, kweek je moeiteloos gezonde lavendelplanten in België. Lavendel biedt niet alleen aromatische schoonheid in de tuin, maar ook functionele toepassingen in huis en persoonlijke verzorging. Wil je advies op maat of meer tips over jouw specifieke project? Bij Agriworld vind je de expertise en ondersteuning voor al je tuinplannen!