Selderij is er in verschillende variaties. We presenteren ze en laten zien hoe de hindernissen in de teelt van het pittige kruid onder de knie kunnen worden.
De echte bleekselderij (Apium graveolens |) behoort tot de schermbloemige familie (Apia (Apiaceae)). Ongeveer dertig verschillende soorten vormen het plantengeslacht van selderij (Apium), zijn er echter drie variaties van de soort selderij die het meest aanwezig zijn in onze tuinen:
Elke variatie van echte selderij heeft zijn eigenaardigheden van teelt tot oogst om te gebruiken. Al met al inspireert het echter in de keuken met zijn kenmerkende kruiden en is daarom ideaal voor verse, stevige stoofschotels of soepen. De oorspronkelijke wilde vorm van selderij is wijdverspreid over de hele wereld en werd uiteindelijk op een gegeven moment gekweekt. In de regel groeit de kruidachtige plant op onze breedtegraden alleen eenjarigen. Het kan echter een winter goed voorbereid overleven. Zelfs bij selderij heeft de botanische naam een diepere betekenis. “Graveolens” betekent dus “sterk ruikend”. En naast het karakteristieke aroma dat selderij verspreidt, wordt ook gezegd dat het gunstig is voor het cardiovasculaire systeem – een andere reden om intensiever om te gaan met de teelt van de verschillende variaties van dit schermbloemige.
Synoniemen: Zeller, Zellerich
Selderij: Drie felbegeerde variaties in vergelijking
De echte bleekselderij is te vinden in verschillende variaties in de tuin. Of het nu knol, vaste plant of gesneden selderij is, bepaalt de kruidigheid van de selderij. Maar wat onderscheidt de individuele variaties en onderscheidt hen van de anderen? Hier is een klein overzicht:
- Knolselderij (Apium graveolens Rapaceum)
Knolselderij wordt ook wel selderij genoemd. Het vormt een opslagorgaan dat half boven en half onder de aarde zit. Het bestaat uit zowel verdikte delen van de wortel als verdikte scheutenas. Het is dus een knol, die echter niet vorstbestendig is. Het groen kan worden gebruikt als gaarisch vrucht in de keuken. De knol kan rauw of gekookt worden verwerkt en zo het voedsel op smaak brengen of geroosterd. - Selderij (Apium graveolens Dulce)
Selderij wordt ook wel selderij of bleekselderij genoemd. In tegenstelling tot knolselderij vormt het slechts een kleine knol. Aan de andere kant zijn de bladstelen sterker en verdikt. Het aroma is iets milder en garneert groenten of salades. De smaak kan nog verfijnd worden door de stelen in de nazomer donkerder te maken. Dan vervagen deze – er wordt zogenaamde selderij gevormd. Selderij kan iets beter tegen kou en kan daarom vers geoogst worden gedurende mildere winters. - Selderij (Apium graveolens secalinum)
Bij selderij is de knol nog minder uitgesproken dan bij bleekselderij. Het gebladerte is vergelijkbaar met dat van peterselie en kan ook in gekrulde vorm voorkomen. In tegenstelling tot peterselie kan selderij echter worden gedroogd zonder zijn aroma’s te verliezen.
Selderij kweken: Zo groeien de variaties in je eigen tuin
De juiste Plaats voor selderij
Voor selderij – ongeacht welke variatie – is een voedselrijke, vochtige locatie op een zonnige locatie optimaal. Dit kunnen iets zwaardere bodems zijn, zoals kleiige bodems. Het moet echter niet te gecondenseerd zijn. Een losse grond is essentieel, vooral voor de vorming van een redelijke knol. Voor een rijke oogst kan de bodem ook verbeterd worden met een hoogwaardig substraat zoals onze Plantura biologische tomaten &plantaardige grond. Selderij wordt ook gekweekt in een bed in plaats van in een pot. Het heeft relatief veel ruimte nodig en zou heel vaak in de pot moeten worden gegoten.
Biologische Tomaat &Plantaardige Grond 40 L
- Ideaal voor tomaten & andere groenten zoals chili, courgette &co.
- Zorgt voor een gezonde zorgGewasgroei &een rijke oogst
- Turfvrij &klimaatvriendelijk: CO2-verminderde organische grond gemaakt in Duitsland
Selderij-Toename
Het zaaien moet uiterlijk in maart plaatsvinden op een beschutte thuislocatie. Omdat selderij een lichte kiemkracht is, mag het zaad niet worden bedekt met aarde om te beschermen tegen uitdroging. Of het zaad wordt regelmatig bevochtigd en het zaad wordt beschermd tegen uitdroging tijdens het ontkiemen of er wordt een folie over de zaaibak gespannen. Het vocht kan dus niet ontsnappen. Zodra de eerste zaailingen uit de zaden breken, moet de folie worden verwijderd.
Als er vanaf half mei na de IJsheiligen geen vorst meer is, kunnen de vroege jonge planten worden uitgeplant. Een afstand van 40 x 40 cm is optimaal. Vooral bij knolselderij moet ervoor worden gezorgd dat de plant niet te diep wordt gezet. Dit kan de vorming van de knol beïnvloeden.
Selderij Water geven en bemesten
Selderij moet regelmatig worden bewaterd, vooral in geval van langdurige droogte. Wateroverlast moet echter ook worden vermeden in het geval van selderij, met name om de knol niet in gevaar te brengen door rot.
Incidentele bevruchting wordt ook geadviseerd. We raden een voornamelijk organische meststof met langzame afgifte aan, zoals onze Plantura organische tomatenmeststof. Dit wordt ook drie maanden later tijdens het planten in de grond verwerkt. Als alternatief kan de grond ook worden verrijkt met compost.
Zorg van selderij
Als de knol van selderij een diameter van ongeveer drie centimeter heeft, kan de grond ook in het bovenste deel van de selderijknol worden verwijderd. Dit bevordert hun groei. Omdat selderij extreem zelfintolerantie is, is het ook raadzaam om het in combinatie met koolrabi te planten om de groei te bevorderen. Na het planten in de volle grond moet onkruid ook regelmatig worden verwijderd, zodat het niet te veel concurreert met selderij.
Nog meer tips en trucs vind je in onze montagehandleiding.
Oogst en bewaar selderij op de juiste manier
Oogst van selderij
Om knolselderij te oogsten, moet het verdikte opslagorgaan minstens 5 cm in diameter zijn. De knolselderij moet echter uiterlijk in oktober worden geoogst, zodat deze niet het slachtoffer wordt van vorst. De selderij kan geleidelijk worden geoogst zodra individuele stengels een geschikte grootte hebben bereikt. De grootste en sterkste stengels worden van buiten naar binnen geoogst. Een andere variant is om de bleekselderij zo dicht boven het aardoppervlak af te snijden dat de stengels bij elkaar blijven en allemaal als een gemeenschappelijk geheel worden geoogst. Net als peterselie wordt selderij op elk gewenst moment gesneden als dat nodig is.
Over het algemeen kan selderij echter ook in de winter worden achtergelaten. In het geval van knolselderij moet de knol echter worden opgestapeld met zand, zodat deze niet door vorst wordt getroffen. In het tweede jaar vindt een sterke ontluiking plaats en bloeit de selderij. De zaden kunnen ook worden gebruikt als een exclusieve specerij in de keuken. Voor dit doel worden de rijpe bloeiwijzen eenvoudigweg afgesneden in september van het tweede jaar en gedroogd.
Bewaar en bewaar selderij
Natuurlijk moet de bleekselderij ook zo lang mogelijk door het keukenjaar begeleiden. Maar om dit te bereiken, moet het op de een of andere manier worden opgeslagen. Afhankelijk van de variatie zijn er verschillende manieren om het te behouden en de bruikbaarheid ervan uit te breiden.
- Knolselderij
Allereerst mag het over het algemeen niet worden gewassen na het oogsten. Dit alleen al heeft een langdurig effect op de houdbaarheid van de knol. Ze kunnen een paar weken in de koelkast of kelder worden bewaard totdat de consistentie langzaam maar zeker verandert van stevig naar zacht. De knol van selderij kan ook worden ingevroren en dus enkele maanden bruikbaar worden gemaakt. Hiervoor wordt het geschild en versnipperd en is het dus klaar voor de vriezer. De fijngehakte of geraspte selderijknol kan ook gemengd worden met zout en zo geconserveerd. In een mengverhouding van 1:1 selderij met zout krijg je een pittig selderijzout. - Selderij
Het invriezen van bleekselderij kan in principe ook, maar is veel complexer dan bij knolselderij. Snijd in een paar centimeter, het wordt eerst gekookt in gezouten water gedurende ongeveer drie minuten. Na afkoeling in koud water en voldoende aftappen kan de bleekselderij ook in de vriezer worden geplaatst. Door de relatieve vorstbestendigheid van bleekselderij is het echter prettiger om het in milde winters in bed te laten liggen en zo eventueel de hele winter door te kunnen helpen aan vers geoogste selderij. - Selderij
Selderij is vergelijkbaar met peterselie. Het wordt ook het best vers van de oogst gebruikt. In tegenstelling tot zijn veel bekendere kruidentegenhanger, kan het pittige groen echter goed worden gedroogd. De bleekselderij verliest zijn smaak niet door het droogproces en kan daarom tot twee jaar na het drogen worden gebruikt.
Als de zaden in het tweede jaar van selderij worden geoogst, hoeven ze alleen maar gedroogd te worden en kunnen ze dus tot twee jaar zonder problemen als specerij worden gebruikt.
Meer informatie over oogsten en bewaren vind je hier.
Gebruik van selderij
Selderij werd al in de oudheid bewust gebruikt. De plant zou een spijsverteringseffect hebben. Verder was er toen al sprake van een positief effect op het cardiovasculaire systeem. Tegenwoordig wordt selderij – in welke vorm dan ook – echter vooral gebruikt als pittige knolgroente of kruid in stoofschotels en soepen van stevige gerechten en huisgemaakt. Het interessante aroma verrijkt de smaakbeleving. En de zaden kunnen ook dienen als specerij in de keuken.
Inhoudsopgave
