Groenbemesting met veldbonen, Phacelia (bijenvriend) & klaver: voordelen van bodemverbetering en welke zaadmengsels zijn geschikt.
Groenbemesting is een vorm van bodemverbetering waarbij bepaalde planten voor, tussen of na de eigenlijke gewassen worden geteeld. De naam groenbemesting doet vermoeden dat deze gewoon als meststof dienen. Maar verre van dat! In dit artikel willen wij u laten zien dat groenbemesters allerlei bodemeigenschappen kunnen verbeteren en daarom niet mogen ontbreken in een biologisch beheerde tuin.
Voordelen van groenbemesters
Zoals vermeld in de inleiding kan groenbemesting de voedingsstoffen in de bodem op natuurlijke wijze verrijken. Planten van de vlinderbloemenfamilie (Fabacae, voorheen Leguminosae) zijn hiervoor bijzonder geschikt. De planten leven in symbiose met knobbelbacteriën, die stikstof uit de lucht opnemen. De stikstof wordt door de bacteriën omgezet, zodat de planten het als voedingsstof kunnen gebruiken. Hoe langer u de peulvruchten op het bed laat staan, hoe meer stikstof er wordt opgeslagen. Bij deze vorm van bemesting hoeft u zich geen zorgen te maken dat de stikstof uitspoelt en het grondwater vervuilt. De voedingsstoffen worden opgeslagen in de groenbemesters en worden slechts langzaam en continu afgebroken en dus vrijgegeven. Onze tip: Deze vorm van groenbemesting is zeer aan te bevelen, vooral na een zwaar verbruikend gewas als kool.
Het is ook geschikt om voedingsstoffen uit diepere bodemlagen terug naar de oppervlakte te brengen. Vooral bij gewassen als radijs, veldsla en spinazie is er het probleem van de geringe bewortelingsdiepte. De planten kunnen alleen voedingsstoffen opnemen uit de bovenste bodemlagen en deze bodemlaag is dus snel uitgeput. Een zanderige bodem zorgt er ook voor dat voedingsstoffen bij regen snel in diepere bodemlagen verdwijnen. Groenbemesters met penwortels helpen hierbij. De diepgewortelde planten maken de grond los en nemen ook voedingsstoffen op uit de diepe bodemlagen. Als de groenbemester dan later in de grond wordt gewerkt, is een langzame afgifte van voedingsstoffen aan de bovengrond gegarandeerd. Opdat de groenbemester zijn volle effect zou kunnen ontwikkelen, is een lange standtijd van de groenbemester belangrijk. De planten hebben tijd nodig om de diepe grond met hun wortels te ontwikkelen.
Naast de aspecten van de nutriëntenvoorziening zijn er ook andere goede redenen voor groenbemesting. Meestal ligt het bed braak na de oogst. Het bodemoppervlak is onbeschermd tegen regen, wind en zonnestraling. De bodem en het bodemleven kunnen door deze invloeden negatief worden beïnvloed. Groenbemesting helpt ook heel goed op dit punt. Het vitaliseert het bodemleven en kan er ook voor zorgen dat zieke gewasresten sneller worden afgebroken. Bovendien wordt de onkruidgroei onderdrukt door de schaduw van de groenbemester.
Bovendien zijn bedden met groenbemesters schuilplaatsen voor vele nuttige insecten en vanaf de bloei zullen ook de bijen u dankbaar zijn voor de overvloedige nectar van de bloemrijke planten. Na de bloei moeten de planten echter worden omgekeerd, zodat de zaden van de groenbemester niet kunnen rijpen. In de volgende teelt van nuttige planten zou de pas ontkiemende groenbemester zich mengen als onkruid.
TipNaast groenbemesting kan ook het losmaken van de grond gunstig zijn voor verdichte bodems. In ons speciale artikel leest u wanneer dit nodig is en waar u rekening mee moet houden.
Het kiezen van het juiste groenbemestingsgewas
Let bij de keuze van het juiste gewas altijd op de plantenfamilie. Na het telen van struikbonen (Fabaceae) heeft het bijvoorbeeld geen zin om groenbemesters met lupinen (Fabacae). Als op een bed steeds dezelfde plantenfamilie wordt geteeld, neemt de kans op vruchtwisselingsziekten toe. Daarom is het ook niet raadzaam mosterdmest (Brassicaceae) na een kooloogst (Brassicaceae).
De sterke punten van de respectieve plantenfamilie worden hieronder nog eens voor u samengevat:
Peulvruchten (Fabacae): Planten als lupine, wikke en klaver zijn bijzonder geschikt om de bodem met stikstof te verrijken. Het maakt niet uit of je een mix van de planten gebruikt of slechts één gewas. Als u een zeer humusarme bodem hebt, kan een klaverteelt helpen de humus te verrijken. De humusverrijking is echter alleen duurzaam als de klaver minstens één seizoen blijft liggen.
Kruisbloemigen (Brassicaceae): Mosterd en olieradijs zijn bijzonder populaire vertegenwoordigers voor groenbemesting. Vooral mosterd groeit zeer snel en is daarom zeer concurrerend met onkruid. De penwortels zijn zeer geschikt om voedingsstoffen uit diepere bodemlagen op te nemen. Bovendien werken de mosterdoliën als gewasbeschermingsmiddel en helpen ze tegen aaltjesplagen.
Bijenliefhebber (Phacelia): Deze weelderig en paars bloeiende plant is bij uitstek geschikt als bodemverbeteraar. Phacelia wordt daarom vaak gebruikt als groenbemester. Aangezien de plant niet nauw verwant is aan andere gewassen, zijn er geen problemen met de vruchtwisseling. Een bijkomend voordeel – zoals de naam bijenliefhebber suggereert – is de weelderige bloei, die vooral voor bijen als voedselbron dient.
Vooral als voorbereiding van de grond op het volgende tuinseizoen is groenbemesting uitstekend. Hier vindt u informatie en tips over groenbemesting in de herfst.
