Judasboom: Snoeien, planten en overwinteren

Al in april en mei, nog voordat ze gebladerd zijn, ontvouwen de Judasbomen hun bloemenpracht. Lees hier waar de bomen vandaan komen en hoe je ze goed moet verzorgen.

Judasbomen zijn kleurrijke planten voor de huistuin, niet alleen vanwege hun prachtige bloemen, maar ook vanwege hun bijzondere herfstverkleuring. We leggen uit wat de vlinderplant onderscheidt, welke soorten en variëteiten er zijn en waar je op moet letten bij het planten.

Judasboom: bladeren, bloem en eigenschappen

Judasbomen brengen een bijzondere bloemenpracht (Cercis) in de tuin. Het plantengeslacht vormt zijn bloemen op oude delen van de stam en niet op jong hout, zoals bij de meeste bloeiende bomen en struiken het geval is. Judasbomen hebben regionaal verschillende namen en worden onder meer liefdesboom of slaboom genoemd. Het geslacht Judasboom behoort tot de vlinderfamilie (Fabaceae). De soort die hier het meest wordt aangeplant, de gewone Judasboom (Cercis siliquastrum), komt oorspronkelijk uit het Zuid-Europese en Nabije Oosten-mediterrane gebied. Dit ondersteunt de naamlegende, maar het is grimmig: nadat Judas Iskariot Jezus had verraden aan de Romeinen, hing hij zich op aan een van de bomen, waarna de boom rood kleurde van schaamte. Andere soorten uit Noord-Amerika en Centraal-Azië zijn hier tegenwoordig ook wijdverspreid.

Judasbomen groeien als bladverliezende struiken of meerstammige bomen die meestal een hoogte van 4 tot 8 meter kunnen bereiken, hoewel er ook dwergvormen bestaan. Vanwege de diep reikende hoofdwortel en de zwak ontwikkelde fijne en zijwortels is het planten van de Judasboom in containers alleen mogelijk met jonge planten. De schors heeft een olijfbruine tot zwartbruine kleur en is meestal gebarsten, gegroefd of geschubd. Opvallend zijn de afwisselende, hart- of niervormige bladeren met een dun blad.

De Judasboom bloeit van april tot mei voordat de bladeren uitlopen. De korte, trosvormige bloeiwijzen bestaan uit maximaal tien afzonderlijke bloemen die opvallen door hun vijf roodachtige tot paarse, klokvormige kelkbladen. De vijf paarse tot roze bloemblaadjes en de tien uniforme helmknoppen zijn discreter. De Judasboom wordt van nature bestoven door insecten zoals bijen. Tot 10 cm lange, banaanvormige peulen worden gevormd uit de bloemen, die een groot aantal kleine, eivormige zaden bevatten en door hun lichte gewicht door de wind worden verspreid.

De mooiste Judasboom soorten en variëteiten

Er zijn drie soorten Judasboom die voor tuinbouwdoeleinden worden gebruikt: de gewone Judasboom (Cercis siliquastrum), ook bekend als de gewone Judasboom, de Amerikaanse of Canadese Judasboom (C. canadensis) en de Chinese Judasboom (C. chinensis). De bladeren van de gewone en Chinese Judasboom hebben een bronzen tint bij het uitlopen van het blad, tijdens de vegetatie zijn ze groen en tenslotte krijgen ze de bekende Judasboom herfstkleur in sterke gele tinten. De bladeren van de Canadese Judasboom zijn donkerrood tijdens de vegetatie en worden heldergeel in de herfst.

Voor elk van de drie soorten zijn er weer enkele cultivars die vanwege hun verschillende eigenschappen een grote populariteit genieten:

• Gewone Judasboom “Alba‘: Een wijdverbreide variëteit in ons land, groeit slechts tot een maximale hoogte van 2,5 m, groen blad en witte bloemen, heeft bescherming tegen vorst nodig, vooral als hij jong is.
• Gewone Judasboom Rubra‘: Tot 8 m hoog, sterke donkerrode bloemen, grijsgroen blad, vorstbescherming is nodig, vooral als hij jong is.
• Canadese Judasboom Merlot‘: Groeit tot 4 m hoog, bijzonder kleurenspel door loof en bloemen, donkerrode kleur van de bladeren doet denken aan de rode wijn Merlot.
• Canadese Judasboom “Ruby Falls‘: Tot 4 m hoog, hangende Judasboom, sterk rood blad, paarse bloemen vanaf april, zeer dichte bloeiwijze, zeer vorstbestendig.
• Canadese Judasboom Harten van Goud‘Wordt ongeveer 4 m hoog, goudgeel blad en witpaarse bloemen, niet erg vorstbestendig.
• Chinese Judasboom Avondale‘: Wordt tot 2,5 m hoog, paarsrode bloemen, bladeren zijn groen tijdens de vegetatie en krijgen een sterk gele herfstkleur.

De Judasboom planten: plaats en procedure

De Judasboom groeit van nature in schaarse bossen of als pioniervegetatie op kalkhoudende bodems op hoogtes onder de 400 meter. In de eigen tuin is een zanderige, goed gedraineerde grond ideaal. Matig droge tot droge grond is precies goed voor de Judasboom. De kalkminnende plant verdraagt ook licht zure grond, hoewel hij veel baat heeft bij een toevoeging van kalk bij het planten. Zeer zware, kleirijke gronden en zeer humusrijke gronden moeten worden verbeterd door een grote en diepe bijmenging van zand. Volle zon tot zonnige, tegen de wind beschutte plaatsen zijn zeer geschikt voor de Judasboom.

De beste tijd om te planten is het voorjaar, zodra vorst kan worden uitgesloten.. Om de Judasboom in de tuin te planten, kan een gat worden gegraven met een spade, de plantenbol erin gestoken en bedekt met aarde. Als vuistregel geldt dat het gat ongeveer 1,5 keer zo breed en zo diep moet zijn als de kluit. Licht aandrukken en goed water geven, bij voorkeur met een gietring rond de stam, bevordert de groei van de Judasboom. Hoge stammen en grote Judasbomen moeten aan twee palen worden vastgebonden, zodat de bovengrondse beweging van de stam de groei niet belemmert. De boom is alleen geschikt als jonge plant om in een container te houden, want de Judasboom is een diepe wortelaar en vormt nauwelijks secundaire en fijne wortels. Met de juiste snoei kan een Judasboom van de meeste rassen ook als hoogstam worden gekweekt. Voor liefhebbers van bonsais is de Judasboom bonsai ook zeer geschikt, want met gerichte snoei en de juiste verzorging slaagt ook deze kunstvorm.

Verzorging van de Judasboom: snoeien, bemesten en co.

De Judasboom is een zeer onderhoudsarme plant. Snoeien is zelden nodig, omdat de grote struik van nature zeer schilderachtig groeit en snoeien dit uiterlijk teniet zou doen. Indien nodig kan de Judasboom in de herfst na het einde van de vegetatie worden gesnoeid. Maximaal een derde van de lengte van de scheuten moet worden afgeknipt, want hij verdraagt niet te veel snoeiwerk. Dode plantendelen daarentegen kunnen regelmatig worden verwijderd. Door zijn diep reikende hoofdwortel is de Judasboom in staat voedingsstoffen uit diepe bodemlagen te halen en heeft hij dus geen extra bemesting nodig. Water geven is meestal ook niet nodig, omdat de plant dankzij zijn wortelstelsel zonder problemen grote hitte en kortere droge perioden kan verdragen. Het moet alleen worden bewaterd tijdens langere droge periodes.

TipDe wortels van een pas geplante Judasboom zijn nog niet voldoende ontwikkeld om alle belangrijke voedingsstoffen uit de grond op te nemen. Om de Judasboom van de best mogelijke voedingsstoffen te voorzien, kunt u hem bemesten met een langzaam vrijkomende meststof zoals onze Plantura Organische Universele Meststof.

Judasboom vermeerdering

Helaas is de vermeerdering van Judasbomen niet altijd succesvol, omdat de kieming wordt geremd door een verharde zaadhuid. De zaden moeten opnieuw worden gezaaid in de herfst, direct na het rijpen. Daartoe moeten de zaden ongeveer een dag in water worden geweekt en vervolgens in groeigrond worden geplaatst. Op een lichte plaats en met behulp van een zaaibakje is er een kans dat de Judasboomzaden ontkiemen bij regelmatig water geven. Jonge planten van ongeveer 10 cm hoog moeten worden gesnoeid en regelmatig water krijgen.
Of snijd in de zomer met een scherp mes schuin takjes van ongeveer 15 cm lang af en steek ze ongeveer 5 cm diep in de groeigrond. Als de grond goed vochtig wordt gehouden, zal de Judasboom na enige tijd op een lichte plaats nieuwe wortels vormen. Zodra er nieuwe scheuten worden gevormd, kan de stek worden verpot en tot een jonge plant worden opgekweekt. Maar let op: de jonge planten zijn erg gevoelig voor kou en moeten binnen blijven, vooral in de winter.

Is de Judasboom winterhard?

De Canadese Judasboom verdraagt vaak zonder problemen kou. De gewone Judasboom moet echter buiten worden beschermd met een vliesdoek of door te schilderen met kalk, vooral als jonge plant in de eerste drie tot vijf jaar. Anders kan de kou vorstscheuren veroorzaken op de stam en de takken. Het is een goed idee om de jonge planten in potten te planten voordat ze later buiten worden uitgezet, omdat ze zo naar vorstvrije winterverblijven kunnen worden verplaatst. Alleen koele plaatsen zijn geschikt als winterverblijf, want de Judasboom heeft koude temperaturen nodig om zijn knoppen voor het komende jaar te activeren. Bij 0 tot 5 °C in een lichte schuur, garage of onverwarmde kas zal de boom veilig en natuurlijk overwinteren. Zodra er geen langere vorstperiodes meer te verwachten zijn, kan de jonge Judasboom weer naar buiten. Oudere planten kunnen zonder problemen de winter buiten overleven, omdat ze meestal winterhard en vorstbestendig zijn.

Gewone plagen en ziekten

In het algemeen heeft de Judasboom geen problemen met ziekten en plagen. Zeer zelden treedt verwelking op als gevolg van aantasting door de VerticilliumEen schimmel die de watergeleidende vaten, de zogenaamde xylems, verstopt en zo individuele bladeren, takken of de hele boom doet verwelken. Maar wanneer de Judasboom verwelkte bladeren laat zien, is het vaak al te laat. Alleen radicaal snoeien kan de boom mogelijk helpen.

Is de Judasboom giftig?

Judasbomen worden meestal gebruikt als sierstruiken, maar hun bloemen zijn rauw eetbaar en hebben een licht zoetzure smaak. Ze zijn daarom de ideale eetbare decoratie voor salades. Bovendien kunnen de bloemknoppen worden ingemaakt en gebruikt als specerij. De peulvruchten daarentegen zijn licht giftig en mogen daarom niet worden gegeten.

Bent u al blij met verschillende kleuren bloemen in de lente? Lees dan ons artikel over felgeel bloeiende winterjasmijn.