Paddenlelie: planten, verzorging & de mooiste soorten

Paddenlelies kunnen bijzonder goed onder bomen worden geplant en trekken met hun bijzondere bloemen alle blikken naar zich toe. Wij presenteren de paddenlelie en haar vereisten voor standplaats, bevruchting en overwintering.

De paddenlelie (Tricyrtis) is een filigrane en sierlijk bloeiende plant voor bostuinen. De opvallende, kleurig gevlekte bloem doet qua structuur denken aan een orchidee. De paddenlelie is echter veel minder veeleisend en gemakkelijker te verzorgen. Wij presenteren de paddenlelie en haar mooiste variëteiten en geven tips voor het planten en verzorgen van de Tricyrtis.

Paddenlelie: eigenschappen en oorsprong

De paddenlelie, ook wel tuinorchidee of tijgerster genoemd, behoort tot de leliefamilie (Liliaceae). Zelden wordt hij ook tijgerlelie genoemd – maar dat is eigenlijk de soort Lilium lancifolium. De paddenlelie is afkomstig uit Klein-Azië tot in Oost-Azië en komt in het wild voor tussen de Himalaya en Korea en op de eilanden Japan en Taiwan. Er zijn meer dan 20 soorten van de Tricyrtis bekend zijn, waarvan er slechts enkele zijn gecultiveerd.

De meerjarige en winterharde paddenlelie kan een groeihoogte bereiken van 20 tot 80 cm, afhankelijk van de soort en variëteit. In tegenstelling tot veel andere lelieplanten vormt de paddenlelie geen bollen, maar kruipende wortelstokken om te overleven. De ovale tot elliptische, donkergroene bladeren met duidelijke adering zitten in het bovenste deel afwisselend op dunne, vertakte stengels.

De bloeiperiode van de paddenlelie begint in de nazomer, tussen augustus en oktober. De opvallend gevlekte, filigrane bloemen bestaan uit zes meestal witte tot gele bloemblaadjes en zes meeldraden. In het midden bevinden zich ook de drie carpels, die samengegroeid zijn tot een eierstok en naar buiten toe drie stigma’s vormen die als slangentongen gespleten zijn. Zelden worden klokvormige bloemen gevormd uit vergroeide bloemblaadjes, die lijken op vingerhoedskruid (Digitalis) herinneren, zoals bij Tricyrtis macrantha. De talrijke vlekken op de bloemblaadjes gaven de paddenlelie ook haar naam, omdat ze doen denken aan de gevlekte huid van sommige paddensoorten. Afhankelijk van de soort zijn de bloemen van de tuinorchidee eindstandig of gegroepeerd in de bladoksels. Bijen en vlinders bezoeken graag de bloemen, die laat in het jaar verschijnen. Na bestuiving ontwikkelen zich kapselvruchten waarin talrijke, kleine, rondachtige zaden rijpen.

De mooiste soorten en variëteiten paddenlelies

Voor de eigen tuin zijn de wilde vormen van de Paddenlelie (Tricyrtis macropoda), de geelbloemige breedbladige paddenlelie (Tricyrtis latifolia) en Tricyrtis macranthaalsook verschillende variëteiten van de Taiwanese paddenlelie (Tricyrtis formosana) en Japanse paddenlelie (Tricyrtis hirta), ook wel borstelige paddenlelie genoemd, is beschikbaar. Veel van de bekendere Tricyrtis-Maar de meest populaire soorten zijn hybriden van de Japanse en Taiwanese paddenlelie. Wij presenteren u de mooiste soorten paddenlelies om in uw eigen tuin te planten.

• “Alba: Tricyrtis hirta-Soort met zuiver witte bloemen, elk met een gele vlek aan de basis, en een groeihoogte tot 50 cm. Deze zeldzame kleur onder de paddenlelies betovert met zijn talrijke bloemen tussen augustus en oktober.
• Blue Wonder: Tricyrtis met een ongewone bloemkleur in wit met grote vlekken schitterend blauw-violet, terwijl de meeldraden en het ovarium rode spikkels hebben. Paddenlelie ‘Blue Wonder’ bloeit al in augustus en kan 50 – 60 cm hoog worden.

• Dark BeautyPaddenlelie met een hoogte tot 70 cm en witte, donker violetrood gespikkelde bloemen. De bloeitijd van deze krachtige en stoloonvormende soort is tussen september en oktober.
• “MiyazakiDe roomwitte bloemen van de Tricyrtis hirta ‘Miyazaki’ is bedekt met talrijke paarsroze spikkels en bereikt een hoogte van ongeveer 50 cm.

• Roze sproeten: Paddenlelie met lichtroze tot roze bloemen en donkere vlekken. Tricyrtis Pink Freckles’ bereikt een groeihoogte tot 30 cm en bloeit tussen augustus en oktober.
• “FrambozenmousseBijzonder opvallend ras met wijnrode bloemblaadjes en lichtrode meeldraden en carpels. De gehele bloem van de plant, die 60 cm hoog wordt, is fijn roze tot witachtig gespikkeld en verschijnt tussen september en oktober.

• “Sinonome: Tricyrtis-Hybride met hoge, krachtige planten tot 60 cm en late bloei vanaf september. De witte bloemblaadjes vertonen opvallende paarse vlekken.
• “Taiwan Adbane: Sierlijke paddenleliecultivar tot 40 cm met zachtpaars gespikkelde bloemblaadjes en gele tot roze meeldraden en meeldraden met aardbeirode spikkels.

• “Tojen: Bij deze hoge cultivar tot 80 cm zijn alleen de vruchtbladeren in het midden gespikkeld, de bloemblaadjes zijn monochroom in lichtroze tot wit met een sierlijke gele vlek aan de basis. De bloeitijd is tussen september en oktober.
• Variegata: Paddenlelie met vrij smalle, bonte bladeren en roze gespikkelde bloemen. Deze opvallende cultivar kan een hoogte van 60 cm bereiken en bloeit vanaf augustus.

Het planten van paddestoelen: plaats en werkwijze

De optimale standplaats voor paddenlelies is in koele gedeeltelijke schaduw in humusrijke, vochtige en licht zure grond. Hij is daarom ideaal voor beplanting onder hoge houtige planten, in perken aan de noordkant van het huis en als blikvanger aan de bosrand. De paddenlelie verdraagt echter geen waterige of kalkrijke substraten en volle zon. Paddenlelies moeten in het voorjaar worden geplant, omdat ze enige tijd nodig hebben om zich op een plek te vestigen voordat de volgende winter komt. Om een voldoende dichte stand te verkrijgen, worden paddenlelies in kleine groepjes geplant. Reken op vijf tot acht planten per vierkante meter. De dikke wortelstokken met scheutknoppen moeten even diep in de grond worden geplant als ze eerder in de pot zaten, anders kan er rotting optreden aan de basis van de scheuten. Er moet een plantafstand van 30 tot 40 cm van andere vaste planten worden aangehouden, tot 60 cm is nodig voor bijzonder krachtige en stolonale soorten.

De paddenlelie kan worden gekweekt in een pot of op een bed. De plantenbak moet ten minste 5 tot 10 liter grond bevatten en een goede drainage. De onderste 5 cm van de pot kan worden gevuld met een drainagelaag van geëxpandeerde klei, kiezels en zand om wateroverlast te voorkomen. Een goed gedraineerd, humusrijk substraat zoals onze Plantura Organische Potgrond is ideaal voor het planten van de paddenlelie in een container. Het voorbemeste, turfvrije substraat voorziet uw paddenlelies enkele weken van alle benodigde voedingsstoffen en houdt voldoende vocht vast dankzij het hoge compostgehalte. Het kan bovendien worden gemengd met wat zure grond of rijpe compost om de optimale pH-waarde voor de Tricyrtis te bereiken.

Goede plantpartners voor paddenlelies zijn andere bosrandbewoners, zoals varens of grassen, Japans berggras (Hakonechloa macra) of funcias (Hosta), feeënbloemen (Epimedium), Salomo’s zegel (Polygonatum), kraanvogel (Geranium) en dovenetel (Lamium).

Verzorging van de paddenlelie

Paddenlelies zijn vrij onderhoudsarm en niet veeleisend op geschikte plaatsen. De dode stengels van het vorige jaar worden pas in het voorjaar verwijderd, kort voordat de nieuwe scheuten verschijnen. In deze periode wordt ook bemest om de tuinorchidee voldoende voedingsstoffen te geven voor een gezonde groei en uitbundige bloei in de nazomer en de herfst. Een overwegend organische meststof met langzame afgifte, zoals onze Plantura organische bloemenmeststof, geeft de daarin aanwezige voedingsstoffen gedurende enkele weken langzaam en voorzichtig af aan de plant en het milieu. Het dierproefvrije mestgranulaat wordt rond de vaste planten aangebracht en idealiter licht op het oppervlak ingewerkt. Vervolgens moeten de planten water krijgen. In de zomer wordt een kleinere hoeveelheid meststof toegediend, die meestal voldoende is tot het einde van het seizoen.

Bij het ontluiken van de knoppen in het voorjaar kan slakkenpredatie een probleem zijn. Een slakkenhek, een plantenkraag of, als de dreiging groot is, slakkenkorrels kunnen uitkomst bieden. De paddenlelie heeft een hoge waterbehoefte – de grond mag nooit helemaal uitdrogen. Regelmatig water geven is een van de belangrijkste verzorgingsmaatregelen op warme zomerdagen. Een mulchlaag van grasmaaisel, schors of bladeren vermindert de verdamping en houdt de grond langer vochtig. Aangezien stikstof door de bodemorganismen wordt gebonden wanneer de mulch afbreekt, kan de behoefte aan meststoffen toenemen.

Tip: Dat een paddenlelie niet bloeit is meestal te wijten aan een te schaduwrijke standplaats of een te arme bodem.

Zijn paddestoelen winterhard?

De paddenlelie is winterhard tot onder de – 20 °C en heeft daarom op onze breedtegraden nauwelijks vorstbescherming nodig. Een laag loof of mulch over de slapende bollen is meestal voldoende om de paddenlelie goed te laten overwinteren. Paddenlelies in kuipen kunnen echter beter vorstvrij overwinteren als het risico bestaat dat de wortels samen met de grond doorvriezen. Als de planten in het voorjaar al zijn uitgelopen, kunnen ze door late vorst worden beschadigd. Naast een beschutte ligging biedt ook een korte bedekking met vliesdoek of jute voldoende bescherming tegen bijzonder koude nachten.

Zijn paddenlelies giftig?

Zoals de meeste lelieplanten zijn paddenlelies giftig en niet geschikt voor consumptie. Alle delen van de plant zijn giftig en kunnen vergiftigingsverschijnselen veroorzaken zoals misselijkheid, hoofdpijn, overgeven en slaperigheid. Huisdieren mijden de paddenlelie en eten hem normaal gesproken niet eens.

Een familielid van de paddenlelie is de dambordbloem (Fritillaria meleagris). Lees hier aan welke standplaats dit bijzondere bolgewas de voorkeur geeft, hoe je hem het beste kunt planten en hoe je hem moet verzorgen.