Steeds weer rijst de vraag of de vruchten van de mooie boom eetbaar zijn. We komen tot op de bodem van de mythe van de giftige steenpeer.

Vruchten van de rotspeer op tak
Zijn de vruchten van de steenpeer giftig of eetbaar? We verduidelijken [Foto: High Mountain/ Shutterstock.com]

De steenpeer (Amelanchier) was vroeger een belangrijke fruitboom. Tegenwoordig wordt het echter bijna uitsluitend gebruikt als sierheester. Dus zou het kunnen dat de vruchten van de struik giftig zijn? In ons artikel leggen we de toxiciteit van de steenpeer uit, geven we rastips voor eetbare steenperen en vertellen we je alles over de ingrediënten en mogelijke toepassingen van de vruchten.

Rotsperen behoren tot de rozenfamilie (Rosaceae) en veel van de bekende soorten zijn afkomstig uit Noord-Amerika. Bij ons wordt de struik vooral gebruikt als sierplant. Het is te vinden in vele parken, hagen en tuinen. In het voorjaar bloeit de struik prachtig en in de herfst kleurt het blad in alle denkbare tinten rood. Bovendien dragen veel steenperensoorten tal van kleine, paarse tot donkerblauwe vruchten. Velen vermijden echter de wilde vrucht omdat ze denken dat de vruchten van de steenpeer giftig zijn.
De mythe van de giftige steenpeer is eigenlijk niet helemaal ongegrond. Integendeel, er zit zelfs een kern van waarheid in. Toch hoef je het niet te doen zonder het genieten van gezonde huishoudelijke superfruits. Want met de kennis van welke delen van de plant giftig zijn en hoe ermee om te gaan, worden de vruchten veilig voor consumptie.

Is de steenpeer giftig of eetbaar?

Om te begrijpen of de vruchten van de steenpeer giftig zijn of niet, moeten we de ingrediënten van dichterbij bekijken. De drie belangrijkste ingrediënten van de steenpeer zijn:

  • Cyanogene glycosiden
  • Flavonoïden
  • Tannines

Cyanogene glycosiden zijn inderdaad zeer giftig voor mens en dier. Deze giftige stoffen zitten echter alleen in de zaden en bladeren van de steenpeer. Bovendien is de concentratie van het gif in de pitten erg laag. Ter vergelijking: Appel- of druivenpitten bevatten ook de giftige cyanogene glycosiden. Zolang de zaden niet worden gekauwd, is er geen risico op vergiftiging. Het lichaam kan de zaden niet afbreken en ze worden onverteerd uitgescheiden – dus het gif kan het lichaam niet binnendringen. En zelfs als er af en toe wat zaden worden gekauwd, is de hoeveelheid van de giftige stof niet genoeg om een persoon te vergiftigen.
Het informatiecentrum voor vergiftiging in Bonn classificeert de toxiciteit van de steenpeer als laag giftig. Kinderen moeten echter niet te veel steenpeervruchten eten, omdat kleinere hoeveelheden gekauwde zaden twijfelachtig kunnen zijn met de kleine lichaamsgrootte.

Een zwakke vergiftiging met steenperen, kun je herkennen aan de volgende symptomen:

  • Ongesteldheid
  • Misselijkheid
  • Braken
  • Maagpijn
  • Diarree

Als u deze symptomen ervaart, kunt u ze behandelen door veel vocht zoals water of thee te drinken.

Steenpeervruchten
Rotsperen behoren tot de rozenfamilie en komen voornamelijk uit Noord-Amerika

Fooi: Als u vragen heeft over giftige planten en stoffen, is het altijd de moeite waard om een kijkje te nemen op de website van het Informatiecentrum voor Vergiftiging in Bonn. Een telefoonnummer van het informatiecentrum geeft advies en helpt ook bij mogelijke vergiftiging.

De andere twee hoofdingrediënten van de steenperenvruchten zijn niet schadelijk, maar integendeel zeer gezond voor het lichaam. Flavonoïden hebben een antioxiderende werking en beschermen cellen tegen veroudering. Tannines zijn ook goed voor de spijsvertering en de maag.

Samenvatting: Is de steenpeer giftig?

  • Bladeren en zaden van de vrucht bevatten cyanogene glycosiden – deze zijn zeer giftig
  • De concentratie in de zaden is echter erg laag
  • De zaden worden onverteerd uitgescheiden
  • Kleine hoeveelheden van het fruit kunnen zonder aarzeling worden geconsumeerd

Eetbare steenperensoorten & variëteiten

Als u steenpeervruchten uit uw eigen tuin wilt oogsten, moet u weten welke soorten en variëteiten de moeite waard zijn om te cultiveren. Sommige soorten worden vooral aanbevolen voor hun vruchten. Een overzicht van geschikte eetbare steenperensoorten en -variëteiten hebben wir hieronder voor u samengesteld. Waar u rekening mee moet houden voordat u een steenpeer koopt, kunt u ontdekken in ons speciale artikel.

Kupfer-Felsenbirne (Amelanchier lamarckii)

De koperen steenpeer dankt zijn naam aan de bronzen bladeren, die in de herfst opvallend oranje en paars zijn. Maar het heeft niet alleen een hoge sierwaarde, de vruchten zijn ook eetbaar en smakelijk. In het voorjaar bloeit het in helder wit en trekt het veel insecten aan. De vruchten worden ook zeer gewaardeerd, niet in de laatste plaats door vogels. Oorspronkelijk komt dit type steenpeer uit Noord-Amerika, maar wordt hier al heel lang gekweekt en geniet grote populariteit. Niet voor niets wordt deze soort in Noord-Duitsland krentenboom genoemd: de vruchten werden eerder gedroogd en vervolgens als krenten gebruikt.

Bloemen van de rots peer op tak
Veel vruchten ontwikkelen zich uit de talloze bloemen van de Kahle Felsenbirne [Foto: Ronald Wilfred Jansen/ Shutterstock.com]

Elsbladige steenpeer (Amelanchier alnifolia |)

Deze soort, afkomstig uit Noord-Amerika, wordt zowel als sier- als fruitstruik gebruikt. De vruchten kunnen rauw of gekookt worden genoten, ze kunnen ook worden gebruikt om thee te maken. We hebben een aantal interessante, eetbare variëteiten van de elzenbladige rotspeer voor u samengesteld:

  • ‘Fastagiata’: De vruchten van deze variëteit smaken heerlijk zoet en fruitig.
  • ‘Forstburg’: Deze zeer hoogproductieve variëteit draagt grote en dikke vruchten die zoet en smakelijk smaken.
  • ‘Greatberry Garden’: Deze variëteit draagt heerlijke, zoete vruchten.
  • ‘Smokey’: De struiken van deze variëteit worden tot 4,4 meter hoog en dragen smakelijke vruchten.

Canadese steenpeer (Amelanchier canadensis)

De vruchten van de Canadese steenpeer zijn ook niet giftig en eetbaar. Welke rassen bijzonder geschikt zijn voor een rijke vruchtopbrengst, vertellen we je hier:

  • ‘Prins William’: De talrijke mooie bloemen en bijzonder grote vruchten kenmerken deze variëteit.
  • ‘Regenboogpijler’: Deze variëteit groeit zuilvormig en biedt ook eetbare, zoetige vruchten.

Kale steenpeer (Amelanchier laevis)

De Kahle Felsenbirne vormt bijzonder grote struiken (8 tot 13 meter), maar is niet kaal, zoals de naam al doet vermoeden. De bladeren worden ook prachtig kleurrijk in de herfst en enkele van de meest productieve eetbare steenperenvariëteiten behoren tot deze soort:

  • ‘Ballerina’: Een van de meest populaire fruitvariëteiten van de steenpeer. Het produceert talloze, smakelijke vruchten.
  • ‘Edelweiss’: De struiken van deze variëteit kunnen tot 5 meter hoog worden. Bovendien dragen ze veel eetbare vruchten.
  • ‘Sneeuwvlokken’: Grote struiken vormen deze variëteit. Het draagt grote, sappige vruchten die tot 2 cm dik kunnen worden.

Steenperen: ingrediënten, smaak en gebruik

Zoals hierboven beschreven bevat de steenpeer flavonoïden en tannines die extreem gezond zijn. Andere ingrediënten van de vrucht zijn vitamine C en mineralen zoals magnesium, calcium en ijzer. Bovendien is de wilde vrucht zeer laag in calorieën: 100 gram verse steenperen bevatten ongeveer 85 calorieën.

Jam van steenpeervruchten in glazen kom
Jam kan worden gemaakt van steenperen [Foto: Heike Rau/ Shutterstock.com]

De smaak van de steenperen doet denken aan bosbessen met een vleugje marsepein. De vruchten zijn veelzijdig. Natuurlijk kunnen ze rauw worden gegeten als bessen. Andere toepassingen zijn jam, likeuren, sappen of siropen. Voor een jam gemaakt van steenperen, kunt u de vruchten puur maken of gemengd met andere bessen zoals frambozen (Rubus idaeus) of krenten (Ribes) met geleersuiker in een verhouding van 1:1. Je kunt ook heerlijke taarten of muffins uit het wilde fruit toveren.

Als je er nu een smaak voor hebt ontwikkeld en wilt weten hoe je de steenpeer in je tuin kunt planten, dan kun je er hier alles over te weten komen in ons speciale artikel.

Vergelijkbare berichten