Als groenblijvende conifeer is de taxusboom zeer populair in tuinen. Hij wordt meestal gevonden als vormsnoei of ondoorzichtige haagplant. Zoals de geslachtsnaam “Taxus” suggereert, is de taxus echter een boom die giftig is voor mens en dier. Onze gids vertelt u wat u moet weten als u met deze boom omgaat.
Wat zijn de kenmerken van de taxusboom?
Tot nu toe zijn er in totaal tien verschillende taxussoorten bekend, verspreid over het hele noordelijk halfrond. In Duitsland komen de Europese taxus (Taxus baccata) en de Japanse taxus (Taxus cuspidata) het meest voor. Deze laatste wordt gekenmerkt door lichtere, bredere naalden en is in vergelijking daarmee iets kleiner. Kenmerkend voor de gewone taxus is zijn donkergroene, glanzende naaldvacht. Aan de onderkant van de boom overheerst een matte, lichtgroene kleur.
De taxus herkennen aan zijn groei
Taxusbomen vormen in het begin meestal meerdere korte stammen. De kroon van de boom kan zeer ovaal, rondachtig of vrij onregelmatig zijn. Volwassen taxusbomen bereiken een totale hoogte van 10 tot 18 meter. De breedte van deze exemplaren ligt tussen 8 en 15 meter.
Er gaan echter verscheidene decennia voorbij voordat een dergelijke omvang wordt bereikt. In voedselrijke grond groeien jonge taxussen de eerste jaren tussen 20 en 25 cm. De groei van oudere exemplaren is wat minder.
Verder is de taxus te herkennen aan de horizontaal uitstekende zijtakken. Af en toe groeien deze ook iets omhoog. De zijtakken van de meeste taxussen leunen naar beneden.
Bij jonge exemplaren is de schors aanvankelijk nog groen, maar wordt na verloop van tijd roodbruin. De taxus behoort tot de diepgewortelde familie. In de directe omgeving van taxussen worden echter vaak vezelige fijne wortels aan de oppervlakte aangetroffen.
De bloeiende glorie van de taxus
De taxus begint te bloeien in het voorjaar tussen maart en april. Een bijzonder kenmerk van taxussen is dat elk exemplaar zuiver mannelijke of zuiver vrouwelijke bloemen draagt.
Terwijl de mannelijke bloemen gekenmerkt worden door een gele kleur en zich in de oksels van de naalden bevinden, hebben de vrouwelijke bloemen allemaal een uniforme zaadlengte.
De zaden zelf zijn donker en houtachtig en zitten in een scharlakenrode zaadmantel.
Hoe giftig is de taxus eigenlijk?
Het gif van de taxus kan leiden tot ernstige vergiftigingsverschijnselen en zelfs de dood bij mens en dier. Het gif taxine zit in de naalden, de zaden en het hout van de boom.
Gif in bijna alle delen van de plant
De taxus ontleent zijn giftigheid aan zijn naalden en de zaden die in de herfst rijpen. Omdat de zaden in de herfst rijpen, is de concentratie gif in deze tijd van het jaar het hoogst. In het voorjaar en de zomer is de toxineconcentratie relatief het laagst. De taxine zelf is een alkaloïde mengsel, de plantendelen van de taxus bevatten bovendien zogenaamde cyanogene glycosiden, die tot de meest verspreide plantengiften behoren.
Alleen de vruchten van de taxus zijn niet giftig.
Alleen het iriserende rode vruchtdeel is niet giftig. Dit is vooral populair bij vogels. Het eten van het vruchtvlees wordt echter sterk afgeraden, omdat de zaden ervan ook zeer giftig zijn. Bij gewoon kauwen zou het gif onmiddellijk ontsnappen en onmiddellijk na consumptie tot ernstige vergiftigingsverschijnselen leiden. Aangezien de rode vruchten bijzonder verleidelijk zijn voor kinderen, moet u vrije toegang tot de taxus zo mogelijk voorkomen.
Kritische doses gif voor mens en dier
Of en hoe snel een ernstig vergiftigingsverschijnsel optreedt, hangt voornamelijk af van de gifconcentratie, het lichaamsgewicht en de respectieve soorten. Bovendien is het meestal onmogelijk om de hoeveelheid toxines te bepalen na accidentele inname. Het volgende overzicht laat zien hoe het effect van eiergif in verschillende organismen verschilt:
| Levend wezen | Kritieke dosis |
|---|---|
| Man | ongeveer 50 – 100 gram naalden |
| Hond | ongeveer 30 gram, afhankelijk van het lichaamsgewicht |
| Rund / Schaap / Geit | per kilogram lichaamsgewicht hebben ongeveer 10 gram naalden een dodelijk effect. |
| Paard | 100 – 200 gram heeft een dodelijk effect na ongeveer 5 minuten. |
| Schildpadden | zelfs een paar naalden hebben een dodelijk effect… |
Alle gegevens dienen slechts als richtlijn, aangezien individuele factoren zoals leeftijd, lichamelijke conditie en eventuele eerdere ziekten bepalend zijn voor de werkelijke duur van het effect. Herbivoren worden als bijzonder kwetsbaar beschouwd.
Waarop moet worden gelet bij de verzorging van taxusbomen?
Taxussen zijn in principe weinig veeleisend en vereisen geen speciale zorg. Maar om ervoor te zorgen dat ze zich echt thuis voelen in uw tuin, zijn er een paar kleine dingen waar u rekening mee moet houden:
Locatie
Hoewel taxussen zonder veel moeite op zowel zonnige als schaduwrijke plaatsen kunnen staan, geven ze de voorkeur aan een standplaats in gedeeltelijke schaduw of schaduw. Taxussen behoren tot de winterharde coniferen, maar tonen zich zichtbaar verzwakt in winters met weinig sneeuw en koude oostenwinden.
Onze expert tip:
Na het verwijderen van de verdorde scheuten herstellen taxussen zich meestal snel.
Bodemgesteldheid
Op het eerste gezicht voelt de groenblijvende haagplant zich thuis in vrijwel elk substraat. Alleen een vochtige bodem met wateroverlast moet worden vermeden. Om de waterdoorlaatbaarheid van de bodem te verbeteren is de aanleg van een drainagesysteem een welkome oplossing.
Uitgesproken droge periodes putten de kracht van de taxus uit. Daarom is het raadzaam om hem tijdens lange periodes van droogte voldoende water te geven, zowel in de zomer als in de winter.
Bemesten en snoeien
Op goede locaties is regelmatige bemesting niet nodig. Het volstaat om de taxus eenmaal per jaar in het voorjaar met compost te bemesten. Het is ook voldoende om uw taxus regelmatig één keer per jaar te snoeien.
U moet hierbij altijd passende beschermende kleding dragen. Als je in direct contact komt met de taxus, is het niet giftig. Het sap van de taxus bevordert echter soms de ontwikkeling van een allergische reactie, en daarom wordt het dragen van beschermende kleding aanbevolen.
Hoe taxusvergiftiging effectief te voorkomen
De meest doeltreffende manier om taxusvergiftiging te voorkomen is de aanplant van de conifeer volledig te vermijden. Dit moet echter altijd de laatste optie zijn. Met deze vijf tips kan ook het risico van taxusvergiftiging grotendeels worden beperkt:
- Zorg ervoor dat het maaisel niet vrij toegankelijk is. U mag het ook niet op de open composteerbak gooien.
- Verwijder de rijpe vruchten
- Laat huisdieren zoals konijnen nooit rondlopen in de buurt van een taxusboom.
- Verzamel voorzichtig vallende takken en naalden.
- Kinderen uitgebreid voorlichten over de giftige eigenschappen van de naaldboom
Inhoudsopgave
