Ontdek wat u preventief kunt doen om de vorstmot uit de buurt van bomen te houden, en hoe u de mot kunt herkennen en bestrijden in geval van een plaag.
De vorstvlinder (Operophtera brumata) is polyfaag, d.w.z. hij eet graag allerlei verschillende houtachtige planten. Loofbomen, fruitbomen, bessenstruiken en rozen staan op zijn menu, evenals vele sierstruiken. Gelukkig zijn de vraatzuchtige rupsen gemakkelijk te herkennen en is bestrijding relatief eenvoudig – als je weet hoe.
Inhoud
- Detecteer Frost Moth
- Vorstvlinder voorkomen
- Nuttige insecten bevorderen
- Lijgringen
- Bestrijding van vorstmotten
De kleine vorstvlinder (Operophtera brumata) is een vlinder met een wereldwijde verspreiding die grote schade kan aanrichten aan loofbomen. De volwassen motten komen uit – vermoedelijk afhankelijk van de bodemtemperatuur – tussen half oktober en begin november. De vliegloze vrouwtjes klimmen op de stam van de gastheerboom en worden op weg naar de kroon door de gevleugelde mannetjes gedekt. Ze leggen hun eieren bij voorkeur in de buurt van knoppen en rond de tijd van de eerste nachtvorst. Een vrouwtje kan tot 300 eieren leggen. Als de winter voorbij is, komen de rupsen uit de eitjes precies op het moment dat de jonge knoppen openbreken, tot begin mei. Tijdens hun leven als rups eten de motten knoppen, bladeren, bloemen en zelfs jonge vruchten. Zodra ze ver genoeg ontwikkeld zijn, laten de rupsen zich aan een draad van rupsenzijde op de grond vallen en verpoppen zich in de grond – om vervolgens in oktober als volwassen vorstmotten uit te komen en de volgende generatie voort te brengen.
Om te voorkomen dat uw planten het slachtoffer worden van de vraatzuchtige rupsen, vindt u hieronder alles wat u moet weten over het herkennen, voorkomen en bestrijden van de vorstmot.
Notitie over de grote nachtvlinder: De grootvorstvlinder (Erannis defoliaria) komt veel minder vaak voor in de huis tuin. Zijn biologie lijkt op die van de kleine vorstvlinder, hoewel het niet hetzelfde geslacht is. De bestrijdingsmaatregelen zijn ook dezelfde als voor de kleine mot.
De vorstvlinder herkennen
Als u de knoppen van uw houtige planten controleert, kunt u in de herfst al de rode eitjes van de vorstmot vinden, ongeveer een halve millimeter groot. De rupsen die eruit komen zijn aanvankelijk slechts ongeveer een millimeter lang en donkergrijs. In de loop van hun ontwikkeling groeien ze uit tot tweeënhalve centimeter en worden ze lichtgroen. De bijzondere manier van voortbewegen van de rupsen is gemakkelijk te herkennen: Omdat pieperrupsen slechts één paar achterste buikpoten hebben, maken ze bij elke stap een zeer hoge “bult”. Om zich ongestoord te kunnen voeden, spinnen de rupsen zich graag tussen de bladeren van de waardplant, waar hun Duitse naam vandaan komt. Bij zeer ernstige aantastingen kunnen de bladeren zelfs skeletteren, zodat alleen het bladskelet overblijft. In de regel ziet de schade er echter erger uit dan hij in werkelijkheid is. De rups van de vorstmot eet graag de jonge vruchten van zoete kersen aan één kant op – ook wel “lepelen” genoemd. De rupsen komen voor tussen april en juni. De afgewerkte motten vertonen een duidelijk seksueel dimorfisme – mannetjes en vrouwtjes verschillen dus sterk van elkaar. Terwijl de mannetjes grijsgeel tot beigebruin van kleur zijn en bruingele, gefranjerde vleugels van niet meer dan tweeënhalve centimeter breed hebben, zijn de vrouwtjes bruingrijs en hebben ze slechts stompe vleugels van dezelfde kleur. Beide hebben korte, harige antennes en een nutteloze slurf – de motten eten niet en sterven na enkele dagen.
Vorstmot voorkomen
Wie in voorgaande jaren veelvuldig schade door de vorstmot heeft waargenomen, moet zich vooral één vraag stellen: is de schade relevant? Vooral voor hobbytuinders, voor wie hoge opbrengsten geen must zijn, is een regelmatige, zwakke aantasting vaak te verdragen en nauwelijks de moeite van het bestrijden waard.
Nuttige insecten aanmoedigen
Vooral in halfnatuurlijke tuinen wordt veel preventieve gewasbescherming al gedaan – onbewust: De bevordering van nuttige insecten en het vermijden van insectenverdelgende sprays zorgen vaak voor een groot aantal natuurlijke tegenhangers die ernstige opbrengstverliezen voorkomen. Het plaatsen van nestkasten is bijzonder de moeite waard: koolmezen kunnen tijdens het broedseizoen enkele honderden rupsen per dag eten.
Lijgringen
Lijmringen zijn een doeltreffende preventieve maatregel tegen de vorstmot. Ze moeten uiterlijk half oktober aan de stam(men) van de bedreigde bomen zijn bevestigd. Eventuele steunpalen en zeer dicht bij elkaar staande bomen moeten ook worden geringd. De omhoog kruipende vrouwtjes zullen dan aan de kleverige lijm blijven plakken. Zorg ervoor dat de ring goed aansluit, zodat de rupsen er niet onderdoor kunnen kruipen. Na stormachtig weer moet je de ringen controleren: Soms vormen ingeblazen bladeren of takjes “bruggen” over de lijmringen. In het voorjaar moeten de ringen echter beslist worden verwijderd, zodat eventuele nuttige insecten niet ook worden belet de stam te beklimmen.
Bestrijding van vorstmotten
Als uw preventieve maatregelen niet voldoende zijn geweest en u in het voorjaar een duidelijke plaag opmerkt, kunt u de mot ook rechtstreeks bestrijden. Preparaten met het werkzame bestanddeel Bacillus thuringiensis. Ze zijn zeer specifiek alleen effectief tegen vlinderrupsen en alleen als ze door voeding worden opgenomen. De toepassing moet plaatsvinden bij warm weer (minstens 15 °C) – dan is de eetlust van de rupsen groot en nemen ze het middel veilig op. Idealiter wordt de spray vroeg toegepast, zodat de schade door het eten beperkt blijft. Een officieel goedgekeurd Bt-preparaat tegen de vorstmot is bijvoorbeeld ons Plantura Zünslerfrei XenTari®.
Tip: In de eigen tuin kan men spreken van een ernstigere aantasting wanneer 10 van de 100 gecontroleerde bladclusters rupsen vertonen.
Uiterst effectief tegen de buxusboorder, stopt onmiddellijk met eten, 100% biologisch en vriendelijk voor nuttige insecten.
Inhoudsopgave
