Zaaien, verzorgen, oogsten en bewaren van wortelen/wortelen

Locatie en bodem

Wortelen (Daucus carota) geven de voorkeur aan een plaats in de volle zon tot gedeeltelijke schaduw. Het substraat zelf moet zo los mogelijk zijn, zodat de wortelen lang en recht groeien. Afhankelijk van het ras kunnen wortelen meer of minder goed tegen zanderige, zware bodems.

Indien mogelijk moet u leemachtige of steenachtige grond vermijden, omdat de wortelen anders de neiging hebben om pootachtig te worden. In dat geval ontstaan er verschillende toppen of andere vreemde vormen. In het ergste geval kunnen de wortelen in hun hele groei worden belemmerd. Bovendien mogen wortelen nooit worden geplant op bedden die pas bemest zijn met mest, omdat dit wortelvliegen kan aantrekken.

Locaties waar vroeger prei werd geteeld zijn zeer populair bij wortelen. De volgende groenten zijn geschikte buren:

• Uien
• Knoflook
• Prei

Na een wortelvliegplaag wordt aanbevolen om wortelen gedurende ten minste drie jaar op een andere plaats te telen.

Onze expert tip:
Als alternatief voor de volle grond kunnen wortelen worden gezaaid in een verhoogde bedding.

Ook interessant: Gemengde cultuur in de moestuin: welke planten vullen elkaar aan?

Zaaien

Wortelen worden meestal direct in de volle grond gezaaid. Aangezien de wortelgroente niet bijzonder gevoelig is voor kou, kan de eerste aanplant voor vroege rassen al begin maart plaatsvinden. Als u streeft naar een continue oogst, is zaaien tot mei met tussenpozen van ongeveer vier weken aan te bevelen. Het zaaien van bewaarwortelen, die speciaal voor het koude seizoen worden opgeslagen, mag niet vóór mei plaatsvinden. Op deze manier is de kans groot dat de groenten volledig rijp zijn voor de vorst invalt. Het zaaien zelf omvat deze zes stappen:

1. Leg de zaden één tot twee dagen voordat je van plan bent ze te zaaien in een bakje water. Zo ontkiemen ze alvast.
2. Ter voorbereiding op het komende zaaien moet u de grond eerst diep losmaken.
3. Maak verschillende groeven op een afstand van ongeveer 20 centimeter, opnieuw tot een diepte van ongeveer 3 centimeter.
4. Plaats nu de zaden in de groeven, waarbij de afstand tussen de afzonderlijke zaden twee tot vier centimeter moet bedragen.
5. Bedek de groeven vervolgens licht met aarde.
6. Geef de geplante zaden nu lichtjes water.

Onze expert tip:
Als u de beschikbare ruimte in het bed optimaal wilt benutten, is het heel geschikt om radijsjes te zaaien tussen het wortelzaad in de voorgegroeide groeven. Radijsjes zijn na ongeveer zes weken klaar voor de oogst.

Wortelen worden gekenmerkt door een vrij lange kiemperiode van maximaal vier weken. Dit betekent dat je geduld moet hebben tot de eerste zaadlobben verschijnen. Om de plaats van uw wortelen tot dan toe zo goed mogelijk te markeren, is het raadzaam een rij dille rond de wortelen te zaaien. Dille heeft het voordeel van een korte kiemperiode. Bovendien bevorderen dille en wortelen elkaars groei.

Soms kan de grond van het bed inklinken of kunnen de wortelen te hoog zijn gezaaid. In dit geval steken de wortels een beetje uit de grond, worden groen en worden uiteindelijk oneetbaar. Voordat dit gebeurt, moet u wat aarde op de uitstekende wortels stapelen.

Onze expert tip:
Als alternatief kan worden gezaaid met een zaaiband. Met zo’n band hebben de wortelzaden al de juiste plantafstand, wat later uitdunnen bespaart.

Ook interessant: Het voorgroeien van groenten, kruiden en bloemen

Zorg

Wortelen worden beschouwd als weinig veeleisend en gemakkelijk te verzorgen. Willen zij zich echter naar wens ontwikkelen, dan zijn individuele zorgmaatregelen noodzakelijk:

Bewatering

Wortelen hebben een gelijkmatig vochtig bodemsubstraat nodig en daarom moeten ze absoluut water krijgen tijdens droge perioden. Naarmate de groente groter wordt, neemt de vochtbehoefte van de wortel geleidelijk af, zodat dan korte droge periodes geen problemen opleveren. Pas op dat u de plant niet te veel water geeft. Anders zou hij het grootste deel van zijn energie investeren in bladgroei in plaats van wortelgroei.

Bemesting

Wortelen behoren tot de groep van de middelgrote voeders. Aangezien deze planten slechts weinig stikstof nodig hebben, moet een overvloedige bemesting absoluut worden vermeden. Meststoffen bevorderen vooral de bladgroei van wortelen. Aangezien de wortel wordt geoogst, is uitgebreide bemesting echter niet nodig.

Als u echter niet helemaal zonder meststoffen wilt, is een organische meststof een goede keuze. Hierdoor komen de voedingsstoffen langzaam en voorzichtig vrij voor de planten. Als het bed in kwestie begin vorig jaar is gerooid, is het mogelijk een stikstofbindende funderingsplant te planten, zoals klaver of lupine.

Attentie: Voeg in het voorjaar geen mest toe aan het substraat, want dat kan wortelvliegen aantrekken.

Uitdunnen en wieden

Als de wortelen te dicht op elkaar zijn gezaaid, is uitdunnen noodzakelijk, zodat de groenteplanten hun typische grootte kunnen ontwikkelen en zich vrij in het bed kunnen ontvouwen. Hierbij worden de zwakkere planten verwijderd.

Wacht met uitdunnen tot de planten minstens vijf centimeter hoog zijn en de eerste zaadlobben verschijnen. Kies indien mogelijk voor vochtig regenachtig weer, want regen voorkomt dat de geur van de wortels zich wijd verspreidt en zo wortelvliegen aantrekt. Het is raadzaam de zaailingen zo ver mogelijk naar beneden te raken om ze uit de grond te trekken.

Als je wortelen eenmaal uit hun bed hebt gehaald, is het moeilijk om ze op een andere plaats opnieuw te planten. Als de planten nog erg klein zijn, is de enige optie om ze in de compost te gooien. Kleine wortelen daarentegen kunnen direct worden gegeten. Sluit de holtes met een beetje aarde en druk ze lichtjes aan. Na het uitdunnen moet de afstand tussen de afzonderlijke planten ongeveer twee centimeter bedragen.

Onze expert tip:
Bij voldoende afstand tussen de planten en bij gebruik van een zaadband kan uitdunning achterwege blijven.

Opkomend onkruid moet regelmatig worden verwijderd terwijl het nog jong is. Wees altijd uiterst voorzichtig bij het schoffelen, want de kleine, tere wortels zijn bijzonder kwetsbaar. Het met de hand verwijderen van onkruid wordt daarom veiliger geacht.

Ook interessant: Onkruid verwijderen zonder chemicaliën en gif

Oogst

Wanneer wortelen klaar zijn voor de oogst kan niet over de hele linie worden bepaald. Uiteindelijk is het een kwestie van smaak hoe je van de wortelgroente wilt genieten. In het algemeen geldt: hoe groter de wortels, hoe intenser de smaak. Indien vroeg geoogst, smaken de wortelgroenten eerder zoet en mild. De oogst vindt gewoonlijk plaats tussen september en oktober, ongeveer drie maanden na het zaaien. Maak daartoe de grond los met een graafvork of spade en trek de wortelen aan de zijkant uit de grond.

Doorslaggevend zijn echter de weersomstandigheden. Bij koeler weer duurt het rijpingsproces langer dan bij warme omgevingstemperaturen. Wortelen mogen echter niet te lang in het bed blijven liggen, want dan worden ze snel houterig en oneetbaar.

Opslag

Wortelen kunnen gemakkelijk worden geoogst wanneer dat nodig is, dus opslag is niet absoluut noodzakelijk. Als u ze echter wilt opslaan, hebt u de volgende mogelijkheden:

In de koelkast

Wortelen hebben de neiging om snel vocht te verliezen. Verpakt in krantenpapier of een plastic zak met talrijke luchtgaten kunnen de groenten tot een week in de koelkast worden bewaard. De luchtgaten helpen schimmelvorming te voorkomen. Daarna beginnen de wortelen langzaam te verschrompelen.

Invriezen

Invriezen heeft het voordeel dat je de wortelen al kookklaar in de vriezer kunt leggen. Dit kan zowel geschild als in kleine stukjes gesneden. Omdat de consistentie van de groenten echter enigszins verandert, wordt deze methode aanbevolen voor gerechten waarin de wortelen toch al gepureerd worden. Dit is uiterst praktisch voor bijvoorbeeld stoofschotels of soepen.

In de kelder

Voor opslag op langere termijn is de aarden kelder een goede plaats. De wortelen moeten in zandbakken worden gelegd. Grotere voorraden kunnen zo enkele maanden worden bewaard.

Onze expert tip:
Draai het loof eraf voordat u het bewaart om de houdbaarheid van de wortelgroente te verlengen. Je kunt er pesto van maken.