Draadworm: herkennen, voorkomen & bestrijden

Draadwormen richten een ravage aan in tuinen, velden en zelfs bossen en kunnen de ondergang betekenen voor elke tuinier.

De meesten van ons hebben de schade van de draadworm gezien en velen zijn hem zelf in de tuin tegengekomen. Noch de aardappelen, noch de sla zijn er veilig voor. Ontdek wat deze vreemd uitziende, harde worm inhoudt in ons artikel hier.

Draadworm: een kort profiel

Als we het over draadwormen hebben, bedoelen we eigenlijk de grote familie van de klikkevers (Elateridae). De familie van de zaadklikkers omvat een grote verscheidenheid aan kleine kevers waarvan de larven grote schade toebrengen aan ondergrondse plantendelen. De zaadklikkers zelf veroorzaken geen schade, ze voeden zich alleen met stuifmeel en nectar.

De verschillende soorten zijn moeilijk te onderscheiden, maar de volgende soorten zult u vaak in uw tuin aantreffen:

• Zaadklikkever of veldhumusklikkever (Agriotes lineatus)
• Dusky humus click beetle (Agriotes obscurus)
• Sla kliko kever (Agriotes sputator)

De volwassen kevers zijn donker gekleurd en 9 tot 12 mm groot. Ze zijn langwerpig en hun slanke lichaamsvorm loopt taps toe naar de rug.

De draadwormen hebben een geeloranje lichaamskleur en kunnen tot 2,5 cm lang worden. Ze hebben een hard chitinekapsel waaraan ze hun naam te danken hebben. Ze hebben een meerjarige ontwikkeling in de bodem en voeden zich polyfaag, wat betekent dat ze een breed voedselspectrum hebben.

Hoe de kevers en larven zich ontwikkelen komt u te weten in het volgende hoofdstuk.

De levenscyclus van de draadworm

Zaailijstwormen leggen hun eitjes in de grond in mei of juni. Een vrouwtje kan tot 200 eieren leggen in haar leven. De legsels zitten in kuddes in de grond – niet gelijkmatig verdeeld over het hele gebied. Na ongeveer 4 tot 5 weken komen de draadwormen uit. Deze duur kan worden beïnvloed door het weer. Daarna blijven de draadwormen tot vijf jaar in de grond. Gedurende deze periode kunnen ze 9 tot 15 larvenstadia doorlopen, afhankelijk van de soort. Vanaf het tweede levensjaar veroorzaken de draadwormen schade door hun voeding. De larven doorlopen tot drie stadia: van begin april tot half mei, van eind juni tot half juli en van half augustus tot begin oktober. Bij gebrek aan geschikt voedsel kunnen de draadwormen tot een jaar zonder voedsel, maar dan trekken ze zich terug in diepere bodemlagen. Maar ook bij droogte trekken de larven zich vaak terug naar diepere gebieden, omdat ze erg gevoelig zijn voor droogte.

Een beslissende factor voor de draadworm is de bodem. In het algemeen geeft hij de voorkeur aan compacte en vochtige bodems, omdat de vrouwtjes dergelijke ongestoorde gebieden nodig hebben om hun eieren te leggen. Onze weilanden zijn daar bijzonder geschikt voor.

Maar hoe vindt de draadworm zijn weg naar de plantendelen in de grond?

De draadworm oriënteert zich in de bodem door middel van CO₂. Planten en hun wortels stoten, net als mensen, ook CO₂ zodat de draadworm wordt aangetrokken door de ademende wortels.

Draadworm opsporen: Schadepatroon

Een typisch symptoom van ongedierte in de bodem is verwelking. De draadworm vreet aan de wortels van onze geliefde planten en daardoor kunnen ze niet meer voldoende water en voedingsstoffen opnemen. Daardoor beginnen de planten te verwelken. Als je ze dan opgraaft, zie je de aangevreten wortels. De draadwormen knagen aan de wortels of eten ze helemaal op. Bij sla wordt de draadworm vaak aangetroffen in de wortelhals.

In aardappelen (Solanum tuberosum) worden voedseltunnels in het binnenste van de knollen gevonden. De grootte van de tunnels varieert afhankelijk van het ontwikkelingsstadium van de draadwormen. De bruine uitwerpselen van de draadwormen worden vaak in de tunnels gevonden. Als de aantasting in het voorjaar plaatsvindt, eten de draadwormen de jonge scheuten op. Dit verzwakt de planten zodat ze soms zelfs helemaal afvallen.

Om de besmetting tot op de bodem uit te zoeken, kunt u enkele controlemethoden gebruiken: Eén daarvan is natuurlijk de grond doorspitten en controleren op draadwormen in uw tuin. Een andere controlemethode is de lokaasmethode. Leg hiervoor de gesneden aardappelhelften neer. Graaf ze ongeveer 10 cm diep in, markeer de plek en controleer een week later of er draadwormen in uw aardappelhelften zijn gekropen.

Draadworm op aardappelen, sla en co.

Je kijkt uit naar de aardappeloogst en wat vind je dan na het moeizame graafwerk? Aardappelknollen vol gaten en onsmakelijk. Om te voorkomen dat u dit overkomt, leggen we hier kort uit wat u tegen de draadworm kunt doen.

Kun je nog aardappelen eten met een draadwormplaag?

Wanneer de draadwormen zich in de knollen van de aardappelen hebben geboord, raken deze gangen vervolgens verkurkt. Bovendien liggen er vaak uitwerpselen in de boorgangen. Een groot probleem is het risico van secundaire infecties. Door deze beschadigingen kunnen bacteriën en schimmels de aardappelknollen binnendringen en infecteren. Als je dus een doorboorde aardappel hebt met zwartgeblakerde tunnels (geïnfecteerd door schimmels of bacteriën), kun je die beter niet eten.

Succesvolle bestrijding van draadworm

De bestrijding van draadwormen is een taak die niet van de ene op de andere dag wordt uitgevoerd. In de volgende sectie zullen we u verschillende methoden laten zien om de vervelende worm aan te pakken.

Draadworm bestrijden met gewasbeschermingsmiddelen

Momenteel zijn er geen chemische gewasbeschermingsmiddelen goedgekeurd tegen draadworm, zodat men zijn toevlucht moet nemen tot andere bestrijdingsmethoden. Er zijn proeven met de bodemschimmel Metarhiziumdie de draadwormen moet aanvallen en doden. Maar u kunt de draadworm ook aanpakken met natuurlijke maatregelen. Hoe u dit doet, leert u in het volgende deel.

Draadworm op natuurlijke wijze bestrijden

Zoals gezegd hebben de vrouwtjes een dichte en ongestoorde bodem nodig om hun eieren te leggen en zijn de larven zeer gevoelig voor droogte. Wij kunnen gebruik maken van deze kenmerken.

• Houd de grond droog en stoor draadwormen

Grondbewerking is hier een belangrijk kernpunt. Dit kan het aantal draadwormen in de grond verminderen. Door in het voor- en/of najaar te maaien, kunnen de vervelende larven van de klikkever worden verstoord en kan de plaag enigszins worden beperkt. Vooral in het voorjaar kan dit het leggen van eieren belemmeren. Als u een grondfrees bezit, moet u die zeker gebruiken in de strijd tegen draadwormen. Het losmaken van de grond is ook een goede manier om vocht uit de grond te halen en de larven uit te drogen. Overdrijf daarom niet met water geven – vooral niet tijdens de voedingsfase van de draadwormen.

Vind daarbij een gezond evenwicht tussen de hoeveelheid water die uw planten nodig hebben om goed te groeien en de bescherming van de planten.

• Besteed aandacht aan vruchtwisseling

De vruchtwisseling in de tuin moet ook groot zijn. Dit betekent dat uw groenten niet elk jaar op dezelfde plek moeten staan. Bepaalde planten hebben meer kans om door draadwormen te worden aangevallen dan andere. Daarom moet je afwisselen met zulke planten. Het gaat hierbij met name om aardappelen – omdat de draadwormen profiteren van de uitgestoten CO₂ van de wortels worden aangetrokken, worden planten met een groot wortelstelsel gemakkelijk aangevallen.

• Gezonde en sterke planten neerzetten

Cultureel kunnen we ook een paar dingen doen. Ontkiem je planten voordat je ze uitzet. Zo hebben de planten al een voorsprong op hun ontwikkeling en staan ze al in warmere grond. Gezonde en sterke planten zijn een goed uitgangspunt voor ongediertebestrijding. Als u calciumcyaanamide gebruikt bij het bemesten, kunt u de aantasting met naar schatting 20 tot 30 % verminderen.

• Vroeg oogsten

Bij het rooien van aardappelen is het belangrijk om dit zo vroeg mogelijk te doen. Hoe langer we de knollen in de grond laten, hoe meer tijd de draadwormen hebben om zich in de aardappelen te boren. Vroegrijpe aardappelrassen zouden hier ook bij kunnen helpen. Hier vindt u meer informatie over de beste vroegrijpe aardappelrassen.

• Gebruik nematoden

Het gebruik van nematoden kan ook succesvol zijn bij draadwormen. De nematoden kunnen zich gemakkelijk verspreiden en zoeken hun gastheren in de bodem. U kunt hier lezen hoe u nematoden correct kunt gebruiken als nuttige organismen.

• Zaai goudsbloem en goudsbloem

Draadwormen kunnen ook worden bestreden met speciale planten die zelfs bijdragen aan de schoonheid van onze tuin. Goudsbloemen (Calendula officinalis) en goudsbloemen (Tagetes patula) hebben een afschrikkend effect op draadwormen. Zaai de mooie bloemen gewoon tussen uw groenten, bewonder de mooie bloemen en geniet van hun effect. Trouwens, goudsbloem is een populaire medicinale plant en zaait zichzelf uit. Dus de volgende zomer verschijnt hij vanzelf weer in je tuin.

De beste methoden voor draadwormbestrijding samengevat:

• Houd de grond droog en los
• Geef de voorkeur aan planten
• Gebruik vroegrijpe rassen
• Vroeg oogsten
• Gemengde gewassen met Calendula en Goudsbloem

Voorzichtig: gevaar voor verwarring

Om de juiste bestrijding te kiezen, is het belangrijk de symptomen op de planten correct te interpreteren. In het geval van aardappelen bestaat het gevaar van verwarring. Droge kern – herkenbaar aan kleine grijsachtige vlekken op het knoloppervlak – lijkt soms op draadwormschade, maar wordt veroorzaakt door de schimmel Rhizoctonia.

In dit artikel leest u wat u moet weten over deze schimmel en hoe u Rhizoctonia kunt voorkomen en bestrijden.