Regenwormen voelen zich vooral thuis in losse, lichte bodems met een hoge pH-waarde en leveren een waardevolle bijdrage aan de bodemstructuur. In Duitsland leven in totaal 46 soorten, waaronder de bekendste zoals de dauwworm en de compostworm. We leggen de vijf belangrijkste functies van regenwormen in de tuin uit.

Inhoudsopgave

Compostering

Vaak wordt aangenomen dat regenwormen (Lumbricidae) voeden zich voornamelijk met grond. Als je echter wat beter naar het dieet kijkt, zie je al snel dat de dieren grotendeels planten en dode plantenresten eten. Op deze manier wordt de natuurlijke compostering versneld, zodat tuinafval en bladeren in een tuin met een grote regenwormenpopulatie veel sneller afbreken dan in een tuin met slechts enkele exemplaren.

Als het gaat om recycling van groenafval, is de compost regenworm (Eisenia fetida) is een grote hulp. Deze is verantwoordelijk voor het omzetten van tuinafval in praktische compost. Nu en dan wordt dit zelfs opzettelijk in composteerders geplaatst.

Bemesting

Na het verteringsproces blijven de resten van de regenwormen achter in de vorm van kleine hoopjes. Aangezien het bij een goede bodemkwaliteit niet ongewoon is dat zich tot 200 wormen op één vierkante meter vestigen, blijven er meestal talrijke van dergelijke uitwerpselen achter. De uitwerpselen bevatten sterk geconcentreerde componenten van plantaardige voedingsstoffen. Vergeleken met conventionele tuingrond bevat de uitwerpselen van regenwormen vijf keer meer stikstof, zeven keer meer fosfaat en elf keer meer kalium. Dit maakt de uitwerpselen van regenwormen bij uitstek geschikt als meststof voor de tuin.

Bovendien bestaan de uitwerpselen van regenwormen uit bijzonder fijne humusdeeltjes, die op hun beurt de zogenaamde klei-humuscomplexen vormen. Deze blijken zeer waardevol te zijn voor zowel planten als de bodem. Dit komt doordat klei-humuscomplexen niet alleen de bodemstructuur stabiliseren en verbeteren, maar ook de door de regenwormen vrijgekomen mineralen binden en opslaan. De voedingsstoffen blijven dus langer in de bodem, waarvan de plantenvoeding profiteert.

Regenworm en regenwormhoop
Regenwormen laten vaak kleine hoopjes achter in tuinbedden en op gazons © mijn tuinexpert

Verbetering van de bodemstructuur

Regenwormen graven smalle tunnels die de bodemstructuur direct beïnvloeden. Daarbij bekleden de wormen hun tunnels met een slijmspoor dat de bodem voorziet van allerlei micro-organismen. Lucht en water worden naar diepere lagen van de bodem geleid, tot drie meter om precies te zijn. Dit verbetert de beluchting en versnelt de afbraak van plantaardig materiaal in diepere lagen.

Zonder regenwormen is het binnendringen van zuurstof in diepere lagen nauwelijks mogelijk. Dit is echter van groot belang bij tal van rottingsprocessen. Anders verloopt het afbraakproces van organisch materiaal in talrijke bodemlagen traag. Met behulp van zuurstof verloopt de afbraak van dode plantendelen echter aanzienlijk sneller.

Aangezien water gemakkelijker kan doordringen in een losgemaakte bodem, vermindert dit het risico van wateroverlast. Dankzij het sponseffect blijft het water bovendien langer in de bodem, waardoor deze in tijden van droogte langzamer uitdroogt.

De grond mengen

Zoals reeds gezegd, beïnvloeden de tunnels van regenwormen rechtstreeks de samenstelling van de bodem. Aangezien regenwormen gemakkelijk een diepte van drie meter bereiken, mengen zij de afzonderlijke lagen van de bodem. Daarbij wordt elke laag onderscheiden door karakteristieke kenmerken zoals structuur en nutriëntengehalte.

De nachtelijke wormen trekken onder andere bladeren in lagen waar meestal geen organisch materiaal is. Tegelijkertijd transporteren de tuinbewoners waardevolle stoffen uit deze diepe lagen naar de oppervlakte, die bij uitstek geschikt zijn als meststof. Geleidelijk aan begint de bodemstructuur ten goede te veranderen, zodat hij langer vruchtbaar en stabiel blijft.

Vermindering van bodemerosie

Weersinvloeden zoals wind, water of zandstormen veroorzaken ook in Duitsland in toenemende mate problemen voor de bodem. In het ergste geval kan de bodem gedeeltelijk worden geërodeerd en naar een andere plaats worden getransporteerd. Zelfs hobbytuinders blijven niet gespaard van bodemerosie door het water, want daardoor wordt elk jaar een deel van de waardevolle bodemlaag verwijderd. Daardoor gaat de kwaliteit van de grond bij elke regenbui verder achteruit.

Aangezien regenwormen echter bijdragen tot een aanzienlijke verbetering van de bodemstructuur, gaan zij erosie actief tegen. De smalle tunnels van de regenwormen geven de bodem extra stabiliteit. In losgemaakte bodems dringt water gemakkelijker door in plaats van oppervlakkig weg te lopen. Op die manier blijft de waardevolle bodem behouden en wordt hij niet uitgehold. Regenwormen zorgen ervoor dat de tuingrond lang vruchtbaar en rijk aan voedingsstoffen blijft.

Onze expert tip:
Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk regenwormen zich in uw tuin vestigen, moet u duurzaam tuinieren en de voorkeur geven aan zuiver biologische producten. Deze zijn niet alleen bijzonder vriendelijk voor planten, dieren en het milieu, maar kunnen ook worden gebruikt als organische meststof voor de lange termijn. Chemische producten daarentegen hebben een afschrikkend effect en verjagen de regenwormen.

Voordelen van regenwormen in de tuin

Vogel met regenworm in snavel
Vooral grote tuinvogels behoren tot de roofdieren van regenwormen
  • Uitwerpselen van regenwormen bemesten de bodem en verhogen de vruchtbaarheid ervan.
  • Regenwormen beluchten de bodem en verbeteren de bodemgroei
  • Vergane plantenresten, micro-organismen, schimmels en bacteriën worden gebruikt
  • Belangrijke voedselbron voor vogels, mollen, egels en andere dieren

Veelgestelde vragen

Wat eten regenwormen?
Hoeveel harten heeft een regenworm?
Kunnen regenwormen ziekten overbrengen?

Vergelijkbare berichten