Sint-Janskruid soorten & variëteiten: de belangrijkste in één oogopslag

Onder de naam Sint-Janskruid zijn er veel verschillende soorten en variëteiten die goed in de tuin geplant kunnen worden. Wij presenteren de belangrijkste sint-janskruid soorten, hun eigenschappen en vereisten.

Veel soorten sint-janskruid kunnen op onze breedtegraden worden gekweekt. Tussen kussenachtige of rechtop groeiende planten is er voor elke plantplaats een geschikte soort of variëteit. Meer informatie over Sint-Janskruid, de teelt, de verzorging en het gebruik ervan vindt u in ons speciale artikel. Sint-Janskruid is een kruidachtige vaste plant. Ze hebben meestal ovaalronde bladeren met opvallende transparante en donkere klieren. De bloemen van Sint-Janskruid zijn geel van kleur en trekken in de zomermaanden talrijke bestuivers aan.

Sint-Janskruid soorten: Hoeveel soorten zijn er?

Het diverse geslacht Sint-Janskruid (Hypericum) bestaat uit ongeveer 500 soorten die wereldwijd verspreid zijn. De volgende soorten zijn inheems in ons land of kunnen als sierstruiken worden aangeplant.

De belangrijkste soorten en variëteiten van Sint-Janskruid

De verschillende soorten sint-janskruid verschillen vooral in groeihoogte en bloem- en bladgrootte. Sommige soorten vormen felgekleurde vruchten of zijn groenblijvend, andere zijn ’s winters kaal en hebben geen siervruchten.

Harig Sint-Janskruid

Het harige sint-janskruid (Hypericum hirsutum) heeft een harige stengel, zoals de naam al zegt. Bovendien hebben de bladeren geen zwarte vlekken aan de randen. De vaste plant bereikt hoogtes tot 100 cm. De ovale tot lancetvormige bladeren zijn ook aan beide zijden behaard. De lichtgele bloemen verschijnen vanaf juni en staan in meerdere bloeiwijzen bij elkaar. Harig sint-janskruid gedijt het best in kalkrijke, voedselrijke, verse maar nooit natte grond.

Berg Sint-Janskruid

Het berg-Sint-janskruid (Hypericum montanum) is ook bekend als berghooi en is wijdverspreid in Europa tot in Siberië. De meerjarige vaste plant wordt 30 tot 80 cm hoog, afhankelijk van de standplaats. Hij geeft de voorkeur aan droge en warme, kalkrijke en voedselrijke plaatsen met een neutrale tot basische pH-waarde en komt voor in de Alpen tot 1300 meter boven de zeespiegel. De goudgele bloemen zijn eindstandig en verschijnen tussen juni en augustus. De kapselvruchten verschijnen in de herfst en blijven lang aan de struik.

Bloed Sint-Janskruid

Het bloed Sint-Janskruid (Hypericum androsaemum), ook wel mannenbloed genoemd, is wijdverspreid in Europa tot in Klein-Azië. Hij groeit strak rechtop, heeft delicate, blauwgroene bladeren en bereikt een hoogte van 50 tot 90 cm. Tussen juni en oktober bloeit de mannetjeskever zonnig geel en vormt in de herfst roodbruine capsulevruchten. Het ras ‘Orange Flair’ vormt opvallende oranjerode bessen die zeer geschikt zijn voor boeketten. Het meestal bladverliezende Sint-Janskruid kan bij zachte winters zijn bladeren tot in het voorjaar behouden. De ideale standplaats is zonnig tot halfschaduwrijk in goed gedraineerde, humusrijke grond.

Sint-Janskruid

Het echte of gewone Sint-Janskruid (Hypericum perforatum) is een inheemse wilde plant en wordt ook wel gevlekt sint-janskruid of gevlekt hooi genoemd. Deze naam verwijst naar de duidelijk zichtbare transparante olieklieren aan de onderkant van de bladeren. Sint-Janskruid groeit strak rechtop tot een hoogte van 70 cm en bloeit zonnig geel tussen juni en augustus. Hij geeft de voorkeur aan matig droge tot matig frisse, humeuze tuingrond met een neutrale tot licht alkalische pH. Deze soort wordt in de kruidengeneeskunde en farmacie gebruikt tegen depressieve stemmingen, maar ook voor zijn huidverzorgende eigenschappen. Tot de variëteiten behoort bijvoorbeeld “Miracle Blossom”, die na de bloei in de herfst talrijke lichtroze tot rode vruchten vormt.

Gevlekt Sint-Janskruid

Het gevlekte sint-janskruid (Hypericum maculatum) of geperforeerd Sint-Janskruid is een inheemse wilde plant en groeit bij voorkeur op zure plaatsen. Hij geeft de voorkeur aan zonnige plaatsen op matig droge tot vochtige grond. De rechtopstaande vaste plant kan 30 tot 60 cm hoog worden. De bloeiperiode begint in juli en duurt tot augustus. De kleine, lichtgele bloemblaadjes lijken sterk geperforeerd – dit zijn olieklieren. In tegenstelling tot andere sint-janskruiden is de stengel van het gevlekte sint-janskruid vierkant.

Gevleugeld Sint-Janskruid

Het gevleugelde sint-janskruid (Hypericum tetrapterum) is in de volksmond ook bekend als gevleugeld sint-janskruid of gevleugeld hooi. De waterminnende vaste plant geeft de voorkeur aan een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats op vochtige tot drassige grond met een zure tot neutrale pH-waarde. Hij kan daarom ook goed worden geplant aan de rand van de vijver in de oeverzone. De roodachtige stengel is aan vier zijden gevleugeld, waar de naam vandaan komt. Het gevleugelde sint-janskruid wordt ongeveer 50 cm hoog, ongeveer 40 cm breed en vormt uitlopers.

Grootbloemig sint-janskruid

Het grootbloemig of grootbloemig Sint-Janskruid (Hypericum x patulum) is een van de hoogste soorten sint-janskruid. Hij bereikt een hoogte van 100 tot 120 cm en een breedte tot 150 cm. De soort komt oorspronkelijk uit China en kan temperaturen tot -15 °C verdragen. Hij groeit overhangend en halfbolvormig. Hij groeit overhangend en halfrond. De 3 tot 4 cm grote, goudgele bloemen bloeien tussen juni en september. Sint-Janskruid ‘Hidcote’ is een bloeiende variëteit die echter een beetje gevoelig is voor vorst. Daarom mag hij in de herfst niet worden teruggesnoeid, zodat water noch kou de plant kunnen schaden. De bovengrondse dode delen van de plant moeten in het voorjaar worden teruggesnoeid.

Sint-Janskruid

Het sint-janskruid (Hypericum moserianum) geeft de voorkeur aan verse tot vochtige tuingrond op een zonnige tot halfschaduwrijke plaats. Hij wordt 40 tot 80 cm hoog en bloeit tussen juni en oktober. De gecupte bloemen produceren bijna nooit vruchten. Sint-Janskruid is meestal groenblijvend en dus ook in de winter een sierplant. De cultivar ‘Tricolor’ heeft aantrekkelijk, opvallend wit met roze omrand blad. Hij wordt ongeveer 80 cm hoog en vaak even breed.

Canada Sint-Janskruid

Het Canadese sint-janskruid (Hypericum calmianum) wordt ook wel duin Sint-Janskruid genoemd. Volgens zijn oorsprong komt hij als wilde plant voor in Canada en het noordoosten van de VS. De bijna altijd groene struik wordt 60 tot 100 cm hoog en is vaak breder dan hij hoog is. De vrij kleine, gecupte, lichtgele bloemen verschijnen in overvloed tussen juli en september. Opvallend zijn de smalle, lancetvormige tot lijnvormige bladeren en de sierlijke vruchtkapsels vanaf de herfst. De cultivar ‘Gemo’ groeit aanvankelijk strak rechtop en wordt op latere leeftijd breed bossig. De niet veeleisende kleine struik gedijt op alle frisse tot vochtige, goed gedraineerde, humeuze bodems met een licht zure tot zure pH-waarde.

Kelk Sint-Janskruid

De kelk of het tapijt van sint-janskruid (Hypericum calycinum) komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en komt in het wild voor tot in Turkije. De halfheester, die ongeveer 20 tot 25 cm hoog is en door grondscheuten kruipt, vormt ovaalronde, tegenoverstaande en groenblijvende bladeren. In groepen geplant is dit Sint-Janskruid geschikt als bodembedekker. De goudgele bloemen, ongeveer 7 cm groot, verschijnen tussen juli en september. De ideale standplaats voor dit groenblijvende sint-janskruid is halfschaduw tot zonnig in droge tot frisse, humusrijke grond onder bossen of aan de rand van een bos.

Kussen Sint-Janskruid

Het kussen Sint-Janskruid (Hypericum polyphyllum) verspreidt zich op een horst- en kussenachtige manier. Hij wordt ongeveer 15 tot 20 cm hoog en heeft blauwgroene, kleine blaadjes. De eindstandige, komvormige, lichtgele bloemen verschijnen tussen juni en augustus. Meerdere planten van deze soort kunnen samen worden geplant om de grond te bedekken. Het kussen Sint-Janskruid geeft de voorkeur aan tamelijk droge, goed gedraineerde en zonnige plaatsen. Een bijzonder grootbloemige selectie is de sint-janskruidvariant ‘Grandiflorum’.

Mooi Sint-Janskruid

Het mooie Sint-Janskruid (Hypericum pulchrum) of heidekruid is een inheemse wilde plant die groeit in de bergen van Midden-Europa tot in Zuid-Italië en een hoogte kan bereiken van ongeveer 30 tot 80 cm. Hij vormt meerdere stengels met brede, bijna driehoekige, grove bladeren die aan de onderkant grijsgroen zijn. De kleine, goudgele bloemen verschijnen tussen juni en juli. Sint-Janskruid is kalkhoudend en geeft daarom de voorkeur aan zure bodems op heidevelden of bosranden. Hij is volledig winterhard en komt voor op hoogtes tot meer dan 1000 meter.

Citroen sint-janskruid

De citroen St. Janskruid (Hypericum hircinum) is geschikt als theeplant omdat de jonge bladeren en bloemen een rustgevende geur van citrus en kamfer hebben. Een andere naam voor Hypericum hircinum is Sint-Janskruid. De soort komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, maar is bij ons volledig winterhard tot -23°C. De vaste plant met rode stengels wordt gemiddeld 50 tot 80 cm hoog en bloeit heldergeel tussen juli en september. In de herfst vormen zich opvallende, bolvormige, roodachtige vruchten. De ideale standplaats voor deze geurige plant is in goed gedraineerde, frisse tot vochtige grond op een zonnige tot halfschaduwrijke plaats. De tot 100 cm hoge cultivar “Loke” valt vooral op door zijn roodachtige stengels, knoppen en bladverkleuring. In de herfst trekken de opvallende roodbruine vruchten alle ogen.

Dwerg Sint-Janskruid

Het dwerg-Sint-janskruid (Hypericum olympicum) is een rotstuinbewoner en gedijt goed op droge, arme grond in de volle zon. De vaste plant is sinds de 18e eeuw bekend en groeit halfrond en kussenachtig. Hij wordt 20 tot 30 cm hoog, heeft groene, lancetvormige kleine bladeren en bloeit tussen juni en juli. De kleine, goudgele bloemen staan in bloemschermen en produceren na bestuiving onopvallende, capsule-achtige vruchten. In de winter trekt de vaste plant zich terug in de wortel en loopt het volgende voorjaar vers uit.

Veel geneeskrachtige planten kunnen ook op onze breedtegraden worden geplant en gekweekt. Wij presenteren de 10 beste geneeskrachtige planten uit eigen tuin en geven tips over hun werking en gebruik.