Vorstschade aan planten herkennen en voorkomen

Vorstschade is bevriezing door lage temperaturen. Verschillende gradaties van ernst zijn mogelijk. Deze variëren van lichte vorstschade tot dood door bevriezing. Dit laatste treft vooral vorstgevoelige planten, maar kan ook door bepaalde omstandigheden worden uitgelokt.

De meest voorkomende vorstschade wordt veroorzaakt door vriesdrogen, celvorst, bevriezing en temperatuurgeïnduceerde uitzetting.

Vriesdroog

Vorstdrogen is gevaarlijk voor alle plantensoorten. In dit geval is de grond ernstig bevroren en kunnen de wortels geen vocht meer opnemen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer sneeuwdekken smelten en de daaropvolgende vorsttemperaturen de vorming van ijs in de goed bevochtigde grond veroorzaken.

Als zich ook ijskristallen op de bladeren hebben gevormd en de winterzon erop schijnt, wordt de natuurlijke verdamping gestimuleerd. In combinatie met de geblokkeerde wateropname door de wortels, drogen de planten uit. Als het afstervingsproces al ver gevorderd is, komt hulp meestal te laat.

Celbevriezing

Terwijl vorstuitdroging voornamelijk wordt veroorzaakt door de wortels in de grond, begint de bevriezing van plantencellen bij de bovengrondse delen van de plant. Daarin zit water in het plantensap. Dit is de relevante factor voor vorstschade en zogenaamde ijsdood door celschade. Vorst bevriest het water in de plant en zorgt ervoor dat de celwanden scheuren.

Afhankelijk van de weerstand van de planten kan dit leiden tot de uitschakeling van de hele stofwisseling. Vitale stoffen worden niet langer getransporteerd, geabsorbeerd en verwerkt. Het resultaat is een volledig gebrek aan aanbod. Voor sommige planten betekent dit het einde van hun leven. Bij vorstgevoelige en niet-winterharde planten is de weerstand tegen kou zo laag dat ze onvermijdelijk afsterven. Als ze een zekere koudebestendigheid hebben, kan het plantenleven in veel gevallen met de juiste reactie behouden blijven.

Door de temperatuur veroorzaakte uitzettingen

Wanneer koude en warme temperaturen grote temperatuurverschillen veroorzaken, ontstaan zogenaamde vorstscheuren in de schors van met name fruit- en sierbomen. Dit gebeurt vooral in de late winter, wanneer de zon weer meer warmte ontwikkelt, maar de nachten nog erg koud zijn. Als de boomschors na een ijskoude nacht door de zon wordt opgewarmd, zet hij aan één kant sterk uit, terwijl de kant die van de zon afwijkt onveranderd blijft. Dit kan leiden tot schorsscheuren in het overgangsgebied.

In principe zijn deze vorstscheuren echter niet het echte probleem, maar wel ziekteverwekkers, die zo vrije toegang krijgen tot het binnenste van de boom. Vooral schimmelpathogenen vinden optimale omstandigheden om zich te verspreiden. Schimmelaantasting verzwakt de aangetaste bomen, kan de groei vanaf het voorjaar ernstig verstoren en kan in het ergste geval zelfs tot de dood leiden.

Onze expert tip:
Om te voorkomen dat de schors barst, helpt het om de stammen wit te schilderen. Als dit om visuele redenen uitgesloten is, kan een zonnescherm van gewikkelde jutestof of wintervlies helpen.

Bovendien kunnen de sterke temperatuurverschillen in korte tijd bodembeweging veroorzaken – vergelijkbaar met schorsuitzetting. Dit resulteert vaak in wortelbreuk. Dit kan het belangrijkste toevoerpad beschadigen. Dit heet invriezen.

Lees meer “

Er zijn verschillende kenmerken die wijzen op vorstschade aan planten. Typisch zijn de volgende, die afzonderlijk, in combinatie of met een tijdsverschil kunnen voorkomen:

• Bruine verkleuring op bladpunten
• Zwarte verkleuring van bladeren, stengels en scheuten
• Gekrulde bladeren
• Bladverwelking
• Bladeren en stengels worden papperig en verliezen hun stabiliteit
• Bovengrondse plantendelen zinken naar de grond
• Rot met schimmelvorming
• Gescheurde of gebarsten schors op bomen (vorstscheuren)

Verschillen met natuurlijke koudebescherming

Veel planten hebben de functie van natuurlijke koudebescherming, zoals de rododendron en de laurierkers. Ze krullen hun bladeren op zodra het vriest. Aangezien vorstschade meestal gepaard gaat met bruine bladpunten wanneer de bladeren opkrullen, kun je hier gemakkelijk het verschil zien.

Er zijn ook planten die volledig bevriezen door vorst. Hiertoe behoren vooral veel vaste zomerbloemen, die al vanaf de herfst bruin worden en uiterlijk bij vorst naar de grond zakken en modderig worden. Vooral in dit geval is er nauwelijks verschil met typische bevriezingsverschijnselen. Het enige wat u hier kunt doen is de plantensoort onderzoeken of gewoon wachten tot het begin van het groeiseizoen om te zien of de plant weer uitloopt.

Tuinkennis: Wat betekent eenjarig, tweejarig en meerjarig?

Lees meer “

Elke plantensoort gaat anders om met temperaturen onder nul. Afhankelijk van de soort kunnen inheemse, winterharde exemplaren de winter buiten tot min 25 graden Celsius overleven zonder schade – mits er geen vorstdroogte is.

Vaak gaat het om exotische planten die afkomstig zijn uit de tropen en subtropen, waardoor ze niet gewend zijn aan lage temperaturen en al bij plus tien graden koudeschade kunnen oplopen. Maar ze omvatten ook inheemse soorten, zoals tomaten-, dahlia- en komkommerplanten.

Meer informatie “

Er is een hele reeks maatregelen die u kunt nemen om vorstschade te voorkomen, zoals uit het volgende overzicht blijkt:

• Koop vorstbestendige plantenplanten met een natuurlijke koudebescherming voor de winterhardheidszone van uw regio.
• In de late zomer of herfst moet u een spade of een tuinfrees gebruiken om de Maak de grond los. Hierdoor kan het water gemakkelijker naar de diepte stromen waar de grondvorst niet kan komen.
• Herfstsnoei snoei zo vroeg mogelijk voor de eerste vorst, want snoeien belast de planten en maakt ze gevoeliger voor bevriezing. Met voldoende tijdsinterval is herstel tot het begin van de vorst verzekerd.
• Geef uw planten water ruim voor het begin van de vorst, zodat ze een vol waterreservoir hebben bij kale vorst met ijzige grond.
• Zorg ervoor dat je een regelmatige bemestingzodat de planten sterker de winter ingaan en een maximale weerstand bereiken.
• Voor bomen en houtachtige planten die Schilder de stammen en lagere takken wit om de zon te reflecteren. of wikkel er jute zakken omheen. Als alternatief zijn bamboematten ook geschikt of kunt u houten planken om de stam binden. Deze mogen in geen geval worden gespijkerd, omdat dit ook optimale toegangspunten biedt voor ziekteverwekkers.
• A Bodembedekking met rijshout, stro, mulch, bladeren of dennennaalden zorgt voor thermische isolatie. Dit vermindert het risico van droogte door vorst.
• IJssterfte door bevriezing van cellen kan worden veroorzaakt door zware snoei in de vroege herfst of een bedekking van kreupelhout of jute moet worden vermeden.
• Grassen zoals Chinees gras Knip ze niet af met een tuinschaar in de herfst. Bind de bladen losjes samen, voor een natuurlijke bescherming tegen de kou.
• Stel de heggenschaar niet te laag in, want Bladeren en naalden beschermen de planten van de kou.
• Strek je uit over Groentebedden een doorzichtige plastic film. Het houdt duidelijk de kou weg van de planten.
• Potplanten overwinteren Bescherm ze zo mogelijk tegen wind en regen of sneeuw. Aangezien de kou de wortels veel sterker raakt, moet u isolatie zoals polystyreen of houten platen onder de kuipen aanbrengen. Voor gevoelige planten of zeer lage temperaturen moet u ook de wanden van de kuipen bedekken met folie of jute en het oppervlak van de grond bedekken met rijshout, stro of bladeren.

Lees meer “

Als u geen voorbereidingen hebt getroffen voor bescherming tegen de kou, moet dit uiterlijk gebeuren wanneer de eerste tekenen van bevriezing zich voordoen. In geen geval mag u nu aangetaste plantendelen afsnijden, want open sneden maken de planten nog vatbaarder voor verdere vorstschade. Gebruik tuinscharen, heggenscharen en takkenscharen alleen in het voorjaar als het nieuwe groeiseizoen voor de deur staat en er geen strenge vorst meer wordt verwacht.

Als er slechts minimale vorstschade is of als die zich vooral in het bovenste deel van de plant voordoet, is de kans groot dat er van onderaf nieuwe scheuten verschijnen. Knip resterende bladeren en takken bij de grond terug, zodat de plant voldoende warmte en licht kan opnemen. Bij rozen en struiken helpt het meestal om het levende hout terug te snoeien.

Als het onderste gebied uitgebreid is aangetast, is herstel meestal niet meer te verwachten. Wacht niettemin met de verwijdering totdat u er helemaal zeker van bent, want veel bloemen, struiken en bomen lopen in het voorjaar opnieuw uit.

Meer informatie “