Wilde knoflook: oorsprong en profiel van de wilde knoflook

Als je in het bos wandelt, zie je vaak hele velden vol wilde knoflook. Dit gezonde kruid heeft vele goede eigenschappen en bijzonderheden.

Wilde knoflook is niet alleen een wild kruid dat wordt gebruikt in heerlijke gerechten. De plant met de botanische naam Allium ursinum is ook bekend als een medicinaal kruid. Toch kan wilde knoflook niet alleen in het bos gedijen, maar ook in de eigen tuin.

Wilde knoflook: oorsprong en profiel

Wilde knoflook is ook bekend onder de synoniemen berenknoflook, wilde knoflook, bosknoflook of ramsons.

Oorsprong

Wilde knoflook komt oorspronkelijk uit Europa. Voor de Germanen was wilde knoflook een geneeskrachtige plant waaraan zij de krachten van een beer toeschreven. Tegenwoordig weten we dat wilde knoflook verwant is aan knoflook (Allium sativum), uien (Allium cepa) en prei (Allium porrum) onderhoudt een nauwe relatie. Dit is vooral te herkennen aan de intense geur die wilde knoflook verspreidt. Het smakelijke kruid groeit in vele delen van Europa en soms ook in de bossen van Azië en Noord-Amerika. Vanwege zijn bijzondere aroma is wilde knoflook, die in het voorjaar ontspruit, een gewilde prooi tijdens boswandelingen en wordt hij vaak verzameld.

Eigenschappen: Wilde knoflook bloesem, bladeren en co.

De plant wordt ongeveer 20 tot 30 cm hoog. In het begin zijn de bladeren nog lichtgroen van kleur. Later in de zomer worden ze veel groter, iets vezeliger en donkergroen. Met 2 tot 3 cm zijn de bollen van wilde knoflook veel kleiner en langwerpiger dan plantaardige bollen. In de bloeitijd van april tot mei zijn witte bloemen te zien op hun eigen steel, die tot 30 cm lang kan zijn. Tot 20 afzonderlijke bloemen groeien bolvormig en elke afzonderlijke bloem heeft 6 smalle, puntige bloemblaadjes.

Wilde knoflook is een overblijvende plant, omdat de plant zich na de bloei terugtrekt. Maar de wortelstok blijft in de grond en kan zo overwinteren. In de natuur plant wilde knoflook zich voort via zijn zaden. De zaden van het wilde kruid zijn koudkiemend, bolvormig en ongeveer 2 mm groot. Ze hebben een voedzaam aanhangsel, het zogenaamde elaiosoom, dat de mieren graag naar het hol slepen. Zo zijn ze verdeeld in het bos. De wilde knoflookbol heeft een cilindrische vorm, kan 2 tot 4 cm lang en ongeveer 1 cm breed zijn.

Zijn er verschillende soorten of variëteiten wilde knoflook? Er zijn geen verschillende soorten wilde knoflook. Alle andere soorten die worden gebruikt voor Allium maken alleen deel uit van het geslacht Allium.

Wat is het verschil tussen wilde knoflook en knoflook?

Het aroma van wilde knoflook is sterker dan dat van knoflook. Ze verschillen ook in hun gehalte aan vitaminen, magnesium, kalium, zink, koolhydraten en eiwitten. Wilde knoflookbladeren hebben een duidelijk herkenbare stengel, terwijl knoflookbladeren aan een rechtop groeiende bloemstengel zitten. Ze zijn breed lijnvormig, puntig en smaller dan de bladeren van wilde knoflook. Knoflook heeft een hoofdbol waaromheen zich de secundaire bollen bevinden. Wilde knoflook daarentegen heeft slechts kleine, smalle bollen die los van elkaar groeien.

Is wilde knoflook beschermd?

Volgens §41 van de Natuurbeschermingswet is wilde knoflook minimaal beschermd. Deze bescherming dient voor het behoud van de individuele plant en de lokale populaties. Zo is het verboden “wilde planten zonder redelijke grond uit hun habitat te halen of te gebruiken, of hun populaties te kappen of anderszins te verwoesten”. Zo mag niet meer dan een handvol voor eigen gebruik worden geplukt, mogen van elke plant slechts 1 of 2 bladeren worden verwijderd en mag na de bloeiperiode niet meer worden geoogst. Geschikte vegetatiegebieden mogen alleen met voorzichtigheid worden betreden om de planten niet te vertrappen.

Is wilde knoflook winterhard?

Wilde knoflook is winterhard en heeft geen bescherming nodig, want de bosknoflook ligt goed beschermd in het bos begraven onder een laag bladeren. In de lente moet het zich een weg banen door deze lagen naar het licht.

Wilde knoflook vermeerderen

Wilde knoflook is een zeer robuuste wilde soort. Na enkele jaren zouden de planten zichzelf moeten vermeerderen door verspreiding.

Wilde knoflook vermeerderen met zaad

Nadat de wilde knoflook in april bloeit, beginnen de zaden te rijpen en drogen de bladeren van de plant op. Eind mei tot begin juni zijn de zaden rijp en vallen op de grond. Hier blijven ze in slaapstand tot de wintervorst ze activeert, zodat ze het volgende voorjaar weer kunnen ontkiemen. De wilde knoflookzaden kunnen worden geoogst en bijvoorbeeld in uw eigen tuin worden gezaaid. Het verdient aanbeveling de bloeiwijze met de rijpe zaden af te snijden en direct na de oogst te zaaien, omdat de zaden maximaal een half jaar houdbaar zijn.

Voorzichtig: Het is mogelijk dat zaden pas in het tweede jaar na het zaaien ontkiemen omdat de omstandigheden in de winter niet geschikt waren om de rustperiode te doorbreken.

In één oogopslag: Vermeerdering uit zaad

• Zaden rijpen eind mei/begin juni
• Verspreiding door zaaien (uiterlijk in de herfst) of door zelfverspreiding en insecten (bijv. mieren).
• Winterrust onderbroken door vorst
• Ontkieming volgend voorjaar

Voortplanting via bollen

Wilde knoflook kan ook via bollen worden vermeerderd. Daartoe moeten de wilde knoflookbollen worden opgegraven en verdeeld. De verdeelde bol is volledig kiemkrachtig en moet elders op een diepte van 7 tot 10 cm worden herplant.

Tip: Laat bij het vermeerderen wat ruimte over voor uw wilde knoflook, want de opstand zal na verloop van tijd toch dichter worden.

In één oogopslag: Vermeerdering van wilde knoflook door middel van bollen

• Opgraven en verdelen van wilde knoflookbollen
• Graaf de bollen weer in (7 – 10 cm plaatsingsdiepte)
• Laat voldoende ruimte over voor de naburige plant

Wilde knoflook is een zeer veelzijdig kruid. Het is niet alleen lekker, maar ook gezond. Hoe u wilde knoflook in uw eigen tuin kunt planten, leest u in ons speciale artikel.