Anijs: alles voor het planten in de tuin

De meeste mensen kennen anijssterren alleen als specerij in de keuken. We laten u kennismaken met de echte anijsplant en onthullen hoe u anijs in de tuin kunt planten..

De kruidige, kerstige steranijs, afkomstig uit de tropen (Illicium verum) heeft een naamgenoot die er weinig mee te maken heeft. Anijs (Pimpinella anisum) is een specerij die al duizenden jaren wordt gebruikt en een geneeskrachtige plant die ook in ons land goed gedijt. In dit plantenportret leer je alles over anijs, zijn geschiedenis en zijn teelt en gebruik.

Anijs: oorsprong en eigenschappen van de anijsplant

Anijs behoort tot de familie van de schermbloemigen (Apiaceae) en is dus nauw verwant aan venkel (Foeniculum vulgare), koriander (Coriandrum sativum) en karwij (Carum carvi) is verwant aan anijs. Al in 1500 voor Christus werd anijs als geneesmiddel aanbevolen in een verzameling recepten uit het oude Egypte. De plant vindt haar oorsprong in de oostelijke mediterrane landen en bereikte Duitsland in de tijd van Karel de Grote in de bagage van Benedictijner monniken over de Alpen. Soms groeit anijs in het wild in weilanden en aan de rand van bossen. Tegenwoordig wordt anijs geteeld in Noord-Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, India en in Midden- en Zuid-Europa, met Spanje als grootste teeltgebied.

De eenjarige anijsplant heeft drielobbige, donkergroene bladeren aan sterk vertakte, behaarde stengels. Hij bereikt een hoogte van ongeveer 60 centimeter. De onderste bladeren zijn hartvormig en lang gesteeld, de middelste drielobbig en de bovenste diep ingesneden en aan de rand sterk getand. De schermbloemen van anijs zijn wit tot geelachtig en brengen rondovale gespleten vruchten voort. Rijpe anijsvruchten zijn grijsgroen-bruin van kleur en ongeveer 5 millimeter lang. De essentiële oliën in de vruchten zijn verantwoordelijk voor de typische smaak en daarom worden alleen de zaden van anijs geoogst.

Anijszaad planten: Tips voor de teelt

Anijs is een gemakkelijk te verzorgen kruidenplant die ook in onze tuinen kan worden gekweekt. Hieronder leest u welke plaats anijs verkiest en hoe de plant wordt gekweekt.

De juiste plaats voor anijszaad

Anijs is een eenjarige, niet winterharde plant die de voorkeur geeft aan leem- en zandgrond die rijk is aan voedingsstoffen en kalkrijk is. De grond moet goed gedraineerd zijn, water vasthouden maar nooit drassig worden. De ligging in het bed is ideaal, zonnig en warm.

Hoe anijszaad zaaien

Anijszaad wordt vanaf half april op een diepte van ongeveer 2 cm rechtstreeks in het bed gezaaid met een rijafstand van ongeveer 30 cm. Overigens zijn er hier geen rassen, men maakt alleen onderscheid naar de oorsprong van de populaties. De grond moet nu altijd goed vochtig worden gehouden. De anijszaden ontkiemen pas twee tot drie weken na het zaaien en zijn als zaailingen nauwelijks competitief. Onkruid in het bed moet consequent worden verwijderd, zodat de anijsplantjes zich goed kunnen ontwikkelen. Konijnen en andere wilde dieren eten graag anijszaad, dus is het de moeite waard om de rijen planten in open tuinen in de buurt van bossen af te schermen.

Verzorging van de anijsplant

Anijszaad is zeer gemakkelijk te verzorgen en heeft niet veel aandacht nodig. In het begin van de plantontwikkeling ondersteunt bemesting met een overwegend organische langzaam vrijkomende meststof, zoals onze Plantura Biologische Tomatenmeststof, de groei van de anijs. Het plantaardige granulaat wordt oppervlakkig tussen de rijen ingewerkt. Bodemorganismen knabbelen eraan en geven zo na verloop van tijd de aanwezige voedingsstoffen vrij voor de plantenwortels. In hete zomers moet u af en toe water geven, onkruid moet dan nog voorzichtig worden verwijderd.

Oogst anijs uit de tuin

Vanaf eind mei bloeit anijs in delicaat wit en zet snel zaad dankzij gretige bestuivers. Deze rijpen aan de bloemschermen tussen juli en september. Afhankelijk van het weer en de locatie kan de oogsttijd worden uitgesteld. Een duidelijk teken van rijpheid is het bruin worden van de kegels en de zaden. De hele schermbloem ’s morgens bij dauw afknippen en binnen drogen. In de ochtenduren blijven de zaden aan de bloeiwijze en vallen niet uit. Mits goed gedroogd en koel bewaard, zijn anijszaden ongeveer twee jaar houdbaar met een goede kiemkracht; na drie tot vier jaar zal slechts ongeveer de helft ontkiemen. Hetzelfde geldt voor de smaakgevende essentiële olie, die in de loop der jaren afneemt. Anijszaad moet daarom zo vers mogelijk worden gemalen en altijd als hele zaden worden bewaard.

Plantura Organische Tomatenmeststof

Effectief effect op lange termijn,
goed voor de bodem, onschadelijk voor mens, dier & natuur

Koop hier!

Ingrediënten en gebruik van anijsvruchten

Anijszaad bevat oliën met gezondheidsbevorderende bestanddelen zoals anethol en estragol. Suiker is ook in grotere hoeveelheden aanwezig en heeft anijs de synoniemen “zoete karwij” of “zoete venkel” opgeleverd. Niet iedereen houdt van de zoete en kruidige smaak, en daarom zijn anijsproducten vaak polariserend. In Duitsland is anijs vooral bekend als broodkruid samen met venkel- en karwijzaad of in recepten uit grootmoeders tijd, vooral in anijskoeken. In de mediterrane keuken komt anijs voor in gebak, jam en desserts. Na de maaltijd helpt een sterke anijslikeur zoals anisette, raki of ouzo het spijsverteringsproces. Samen met vermout (Artemisia absinthium) en venkel, is anijs een van de belangrijkste ingrediënten van absint.

De ovale gespleten vrucht is een van de oudste bekende en nog steeds gebruikte remedies. Het bestanddeel anethol werkt slijmoplossend en krampstillend, en remt tegelijkertijd de groei van bacteriën. De positieve effecten van anijs op spijsverteringszwakte en catarre van de luchtwegen zijn wetenschappelijk bewezen. We vinden het vooral in zoet smakende hoest- en maagdarmthee. De dagelijkse dosis zaden is 3 gram, die worden gebrouwen en gedronken als anijsthee. Etherische anijsolie is ook verkrijgbaar, maar mag niet onverdund worden gebruikt.

Voor huisdieren zoals honden en katten zal een druppel anijsolie bij het kammen van de vacht insecten zoals mijten en luizen afweren. Anijs mag echter nooit in hoge doses worden gebruikt, omdat er allergische reacties kunnen optreden. Kinderen mogen pas vanaf zes jaar anijs gebruiken, omdat ook in de vroege kinderjaren allergieën kunnen optreden.

Een nauwe verwant van anijs en venkel is de hete en pittige karwij, die niet alleen voor zijn smaak wordt geteeld. Wij laten u kennismaken met deze specerij en geneeskrachtige plant.