Scherp en gezond – lepelkruid was vroeger in elke kruidentuin te vinden vanwege zijn hoge vitamine C-gehalte. De ongecompliceerde teelt van het eetbare lepelblad is vandaag de dag nog steeds de moeite waard.
Het lepelblad (Cochlearia officinalis) is verwant aan tuinkers en wordt op soortgelijke wijze gebruikt. In dit artikel leggen we uit hoe je het kruid met succes in de tuin kunt kweken, welke soorten er zijn en hoe het in de keuken wordt gebruikt.
Inhoud
- Echte lepelaar: oorsprong en eigenschappen
- Verschillende soorten
- Het kweken van lepelblad: Locatie, zaaien en procedure
- De juiste zorg
- Is lepelblad giftig?
- Effecten en gebruik van Spoonbane
Lepelaar: oorsprong en eigenschappen
Cochlearia officinalis wordt ook wel lepelcress, bitter cress en lesser cress genoemd. Vanwege het hoge gehalte aan vitamine C hielp het zeelieden vroeger tegen de gebreksziekte scheurbuik en wordt daarom ook wel scheurbuikkruid genoemd.
Lepelaar is inheems aan de kusten van Europa tot aan de Alpen en de Pyreneeën. Hij gedijt bijzonder goed in de zoute kwelders en schorren van de Noordzee en de Oostzee.
Lepelkruid behoort tot de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae) en is dus verwant aan mosterd (Sinapis alba), radijs (Raphanus sativus var. Sativus), raket (Eruca sativa), tuinkers (Lepidium sativum) en verwant aan alle koolplanten.
Het tweejarige kruid wordt 20 tot 40 cm hoog en vormt donkergroene, lepelachtige, vlezige bladeren aan een hoekige stengel. De vorm van de bladeren geeft het lepelkruid zijn naam. In het tweede groeijaar openen kleine witte bloemen aan trosvormige bloeiwijzen van april tot juni. Tijdens de korte bloeiperiode verspreiden ze een honingzoete geur en trekken ze talrijke insecten aan.
Diverse soorten
Het Beierse lepelblad (Cochlearia bavarica) is een zeldzaamheid omdat hij endemisch is aan de Beierse uitlopers van de Alpen. Dat betekent dat het alleen daar te vinden is.
Iets bekender zijn de Engelse lepelaar (Cochlearia anglica) en het Deense lepelblad (Cochlearia danica). Beide komen voor op de kwelders van de Noordzee en de Oostzeekusten. Visueel zijn de twee soorten moeilijk te onderscheiden van het echte lepelblad, ze zijn alleen wat kleiner.
Alle drie de hier voorgestelde soorten kunnen worden gebruikt zoals het gewone lepelblad en zijn ook echte vitamine C-bommen.
Het kweken van lepelblad: Locatie, zaaien en werkwijze
De teelt van het echte lepelkruid is zeer eenvoudig als het een voldoende vochtige en halfschaduwrijke standplaats krijgt. Zelfs een licht zout substraat stoort hem niet. Hoe humusrijker de grond, hoe weelderiger de lepelaar zal groeien. Om het humusgehalte van het substraat te verhogen is eigen compost uitstekend. Dit had echter een goed jaar moeten rotten. Als u geen composthoop in uw tuin hebt, probeer dan de grond te verbeteren met onze voedselrijke, turfvrije Plantura Biologische Compostgrond. Gemaakt in Duitsland, deze biologische grond verbetert de bodemkwaliteit en de wortelgroei.
Biologisch, turfvrij & klimaatvriendelijk:
Ook ideaal voor verhoogde bedden,
Zorgt voor een rijke, aromatische oogst
Vooral als uw tuingrond nogal droog en zanderig is, is het een goed idee om het lepelkruid in een pot te kweken. Dit maakt het besproeien efficiënter en de watertoevoer is gegarandeerd.
Het zaaien gebeurt van maart tot april rechtstreeks op het bed. Maar herfstzaaien in september kan ook, want het lepelkruid is winterhard. De zaden worden in ondiepe zaaigroeven gelegd die 20 tot 25 cm uit elkaar liggen en slechts minimaal of helemaal niet met aarde worden bedekt. Dat komt omdat het lepelblad een lichtkiemer is die helderheid nodig heeft om te ontkiemen. Gelijkmatig vochtige grond is belangrijk voor een succesvolle opkomst van het zaad na 2 tot 3 weken. Scheid vervolgens de kleine planten op een afstand van 10 tot 15 cm om ze voldoende ruimte te geven om te groeien.
Tip: Op voldoende vochtige en halfschaduwrijke plaatsen plant het lepelblad zich gemakkelijk voort door zelfuitzaaiing. Als u de lepelboon selectief zaait, kunt u de zaden beter oogsten. Deze vormen na de bloei kleine capsules. Zodra ze er bruin en droog uitzien, kunnen ze worden geoogst.
De juiste zorg
Lepelkruid heeft een gemiddelde behoefte aan voedingsstoffen en moet daarom slechts matig worden bemest. Een jaarlijkse bemesting met een hoofdzakelijk organische langzaam vrijkomende meststof met een evenwichtige verhouding van de belangrijkste voedingsstoffen volstaat volledig. U kunt bijvoorbeeld onze Plantura organische universele meststof gebruiken, die bestaat uit natuurlijke grondstoffen en waardevolle mineralen. Het is gemakkelijk te doseren en geeft langzaam en naar behoefte voedingsstoffen af. Als alternatief is goed gerijpte compost ook geschikt.
Effectief effect op lange termijn,
goed voor de bodem, onschadelijk voor mens, dier & natuur
Het is belangrijk om de grond permanent vochtig te houden. Dit werkt goed als u de grond rond de planten bedekt met een mulchlaag van groen maaisel om de verdamping van water uit de grond te verminderen.
Als het lepelblad eenmaal in de tuin staat, kunt u de onderste bladeren het hele jaar door oogsten. Tijdens de bloeiperiode wordt er minder nieuw groen gevormd en wordt het oude extreem scherp en enigszins hard. Afhankelijk van de smaak kun je het oogsten op dit moment ook overslaan. Droogte maakt de bladeren ook pittiger en minder fris van smaak, dus zorg voor voldoende water.
Tip: Om ook in de winter verse bladeren te oogsten, moet u de lepelaar afdekken met wat dennengroen of vliesdoek. Dan blijft het kruid het hele jaar door groen.
Is lepelblad giftig?
Lepelaar is niet giftig voor mens of dier.
Effecten en gebruik van Spoonbane
De vrouwenvinger staat bekend om zijn hoge vitamine C-gehalte en is onder meer daarom zeer gezond. De mosterdolie die erin zit, geeft het kruid een scherpe, kruidige smaak – vergelijkbaar met tuinkers. Als kruid past het heel goed bij aardappelgerechten en smaakt het heerlijk in kruidenkwark, groene smoothies, salades en op sandwiches. Bovendien zou het lepelkruid een verkwikkend effect hebben dat nuttig kan zijn tegen voorjaarsmoeheid. Bovendien zou het kruid een digestieve en bloedzuiverende werking hebben door de mosterdoliën en flavonoïden die het bevat. Het drogen van het kruid is echter niet de moeite waard, omdat daarbij bijna alle ingrediënten en smaken verloren gaan.
Om te ontdekken welke andere tuinkruiden je in een minder zonnige tuin kunt kweken, zie ons artikel over kruiden voor gedeeltelijke schaduw.
Inhoudsopgave
