Vermeerder buxus: Vermeerdering door stekken en deling

In plaats van veel nieuwe planten te kopen om een grote buxushaag te creëren, kunt u uw buxus gewoon zelf vermeerderen. We vertellen je hoe.

Als uw tuinbudget beperkt is maar u toch de prachtige buxus (Buxus), is het de moeite waard om vegetatieve vermeerderingsmethoden te gebruiken, d.w.z. om uw buxus zelf te vermeerderen. Voorwaarde is wel dat u voldoende tijd heeft, want buxus groeit niet meer dan 10 centimeter per jaar. In het volgende artikel laten we zien hoe de vermeerdering door stekken, deling en zaad werkt.

Er zijn verschillende vegetatieve methoden om buxus te vermeerderen. De meest gebruikte is vermeerdering door stekken. Dit is de snelste manier om veel jonge planten te krijgen. Minder gebruikelijk is de deling van de buxus – enerzijds omdat op die manier minder nakomelingen uit een moederplant worden verkregen, anderzijds vanwege het grotere risico op mislukking. Vermeerdering door zaaien wordt zelden toegepast, maar voor de volledigheid vermelden we het ook.

Stekken van buxus

Bij buxus zijn er twee soorten stekken, afhankelijk van het uitgangsmateriaal: de oudere, houtige stekken of de eenjarige, meer kruidachtige stekken. Vermeerdering via stekken gebeurt bij voorkeur in de late zomer of herfst. De reden hiervoor is dat de nieuwe scheuten dan al volwassen genoeg zijn om de ontberingen van de vermeerdering te overleven en een mogelijke schimmelaantasting te weerstaan. Als u in het voorjaar liever zelf buxusstekken maakt, kunt u proberen ze rechtstreeks in de tuingrond te steken als het weer en de bodemgesteldheid gunstig zijn. Het is belangrijk dat de standplaats zonnig is en dat er alleen tijdens de groeifase wordt bemest.

Grote stekken: buxusstekken

Als een sterke en bossige plant als bron dient, kunnen oudere, goed vertakte scheuten royaal worden afgeknipt. Daarvan worden dan ongeveer 15 centimeter lange tweejarige scheuten (herkenbaar aan de bruinige schors) tegen de groeirichting in afgescheurd. De uiteinden van de scheuten worden met een derde ingekort om de transpiratie te verminderen, het onderste derde deel van de tak wordt vrijgemaakt van bladeren en de uitstekende bastong wordt afgesneden. Deze zogenaamde “grote stekken” of “kaantjes” worden vervolgens tot aan de bladvoet in potten met stekgrond geplant, bewaterd en constant vochtig gehouden. De stekken wortelen het best bij kamertemperatuur. Het voordeel hiervan is dat deze planten vanaf het begin mooi vertakt zijn en al het volgende jaar buiten geplant kunnen worden.

Kleine buxusstekken

Als de beschikbare moederplant zelf nog jong is of slechts een beetje gesnoeid kan worden, zijn eenjarige scheuten ook geschikt als stek. Ze moeten in de winter sterker tegen vorst worden beschermd en hebben waarschijnlijk twee jaar nodig voordat ze kunnen worden uitgeplant. Wanneer de plantjes op de vensterbank groeien, kan een klein kasje of een plastic zak helpen om een vochtig microklimaat te creëren. U moet echter niet vergeten de planten dagelijks te luchten om schimmelziekten niet in de hand te werken.

Buxus vermeerderen door deling

Splitsing is een andere mogelijke methode om buxus vegetatief te vermeerderen. In dit geval wordt de plant ruim om de kluit heen gesneden, waarbij de straal ten minste overeen moet komen met de huidige hoogte van de buxus, omdat het volume van de kluit vaak groter is dan de eigenlijke plant. De kluit wordt dan op een harde ondergrond verdeeld met een spade of zaag. Een nieuwe gedeeltelijke plant moet minstens twee scheuten hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen. Dit is vaak moeilijk omdat het houtachtige riet van de buxus moet worden doorgezaagd. Hierdoor ontstaan snijwonden die een welkome ingang vormen voor verschillende ziekteverwekkers zoals schimmels en bacteriën. De latere aanplant kan ofwel rechtstreeks in de volle grond gebeuren op de oorspronkelijke plantdiepte – de grond moet dan worden gemengd met goede compost en de plaats moet indien mogelijk schaduwrijk zijn – ofwel worden de verdeelde buxussen in potten met kalkhoudende containerplantengrond geplaatst waar ze blijven tot ze volledig geworteld zijn.

De nadelen van deling ten opzichte van stekvermeerdering:

• Het is minder efficiënt, er kunnen minder jonge planten worden verkregen op deze manier
• Het grote oppervlak van de verwonding vormt een ingang voor ziekteverwekkers
• De nieuwe buxus heeft een bebladerde kant en een kale kant, hoewel de buxus bij regelmatig rigoureus snoeien niet noodzakelijk al zijn binnenste bladeren verliest.

Buxus uit zaad vermeerderen

Voor echte liefhebbers, specialisten en professionals kan het kweken van buxus uit zaad zelfs een optie zijn. Deze eenvoudige maar tijdrovende onderneming is zinvol, vooral als u van plan bent uw eigen soort te kweken en te creëren. Als u vastbesloten bent een dergelijk experiment uit te voeren, zal het zeker geen nieuws voor u zijn dat sommige buxusvariëteiten weinig tot niet bloeien en dus geen zaden dragen. Gepassioneerde buxuskenners zullen zich waarschijnlijk niet laten afschrikken door het feit dat ze 20 tot 25 jaar moeten wachten op de eerste zaden, zelfs van de bloeiende rassen. Afhankelijk van het ras duurt het 30 tot 190 dagen tot ontkieming. Al met al is het kweken van buxus uit zaad tamelijk oninteressant voor de meeste amateurtuiniers. Maar wie weet? Misschien wordt deze methode in de toekomst populairder, wanneer hete zomers en langdurige droogte problemen veroorzaken voor de plant: In tegenstelling tot stekken ontwikkelen zaailingen vaak penwortels die diep in de grond reiken en zo ook in droge perioden het water kunnen bereiken.

Instructies voor het kweken van buxus uit zaad:

• Bereid buxuszaden voor: De zaden van buxus hebben een harde schaal en hebben een koude prikkel (stratificatie) of zelfs een mechanische schifting (scarificatie) nodig om te ontkiemen. Voor scarificatie worden de zaden tussen twee lagen schuurpapier gelegd en wordt de schil voorzichtig met cirkelvormige bewegingen opgeruwd. Daarna volgt de koude prikkel: voor de stratificatie worden de zaden gedurende twee maanden in de koelkast bij ongeveer 4 °C geplaatst. Plaats de zaden tussen verschillende vochtige lagen keukenpapier en houd ze voortdurend vochtig, maar niet nat, om schimmels niet in de hand te werken. Het zou voldoende moeten zijn om de zaden tweemaal per week te controleren.
• Laat buxuszaden ontkiemen en plant ze: Na de voorbereiding van de zaden volgt de ontkieming bij zo constant mogelijke temperaturen, tussen 15 en 21 °C. Zodra de zaden openbreken en de eerste witte wortelspruiten verschijnen, kunnen de zaailingen worden geplant. Maak een klein potje met een diameter van ongeveer 5 cm voor elk zaadje. Leg een dunne drainagelaag van grind of geëxpandeerde klei op de bodem en vul de pot vervolgens met speciale groeigrond. Dit mag niet te rijk zijn aan voedingsstoffen, zodat de wortels van de tere zaailingen niet verbranden. Plant de zaailingen met de wortels naar beneden, twee keer zo diep als het zaad hoog is. Geef de potten nu regelmatig water op een lichte plaats. De grond mag nooit uitdrogen, maar ook niet te nat zijn.
• Zorg voor de kleine buxus: Na het verschijnen van de eerste echte bladeren kan voor het eerst worden bemest met sterk verdunde meststof. Binnen een jaar moeten de lichthongerige zaailingen zijn uitgegroeid tot vijf tot tien centimeter hoge plantjes. De potten zijn nu goed geworteld en de kleine buxussen kunnen in het voorjaar na de laatste vorst worden uitgeplant.

Wilt u meer weten over de juiste verzorging van uw buxus, bekijk dan hier ons speciale artikel.

Plantura Borer Vrij XenTari®

Uiterst effectief tegen de buxusboorder, stopt onmiddellijk met eten, 100% biologisch en vriendelijk voor nuttige insecten.

Koop hier!