Wat is eigenlijk het verschil tussen een veenbes en een lingonbes? We hebben het antwoord op die vraag hier voor u.

Rode veenbessen sluiten
Veenbessen zijn veel kleiner dan veenbessen en smaken veel zuurder [Foto: ironwool/ Shutterstock.com]

Roze en bitterzoet, zo kennen we beide bessen als toevoeging aan vele favoriete gerechten. De gelijkenis kan verwarring veroorzaken. Men zou kunnen denken dat de cranberry ter grootte van een kers (Vaccinium macrocarpon) zou een sterk gekweekte variëteit zijn van de kleinere cranberry (Vaccinium vitis-idaea), of “cranberry” zou alleen de Engelse naam zijn voor exact dezelfde plant. U kunt hier lezen wat echt waar is en wat de verschillen zijn.

Inhoud

  • Cranberry of veenbes: de verschillen
  • Gebruik en ingrediënten van cranberry en veenbes
  • Veenbessen kweken in de tuin

Cranberry of veenbes: de verschillen

Laten we meteen de harde plantensystematische feiten verduidelijken: De veenbes en de lingonbes zijn verschillende soorten. Dezelfde generieke naam Vaccinium De naam van de soort geeft echter al aan dat hun gelijkenis sterk op verwantschap berust. Samen met de bosbes en meer dan 450 andere soorten behoren ze tot het geslacht van de bosbessen (Vaccinium).

De cranberry of Amerikaanse veenbes is een kruipende wilde struik van het hoogveen, inheems in Noord-Amerika en op grote schaal gekweekt. Andere veenbessen komen ook veel voor in Eurazië, maar worden hier niet in detail gepresenteerd. De vier grote luchtkamers van de scharlakenrode vrucht dragen veel bij tot het grote economische belang van de “cranberry”: Ze maken een bijzonder efficiënte oogst mogelijk wanneer de velden onder water staan en de bessen bovenop drijven. Alleen al in de VS, het land met de grootste productie ter wereld, wordt meer dan 300.000 ton per jaar geoogst.

Meer met drijvende bessen op het oppervlak
Drijvende veenbessen in een ondergelopen wetland in Amerika tijdens de oogst in oktober [Foto: JamesChen/ Shutterstock.com]

De veenbes is een lage houtachtige plant die op het eerste gezicht verwarrend veel lijkt op de veenbes. Hij komt ook voor in Noord-Amerika en Azië, maar heeft zijn grootste economische betekenis in Noord-Europa, waar hij in het wild wordt verzameld maar ook wordt geteeld. De belangrijkste leveranciers zijn Finland, Noorwegen en Zweden. Zijn eisen voor de standplaats zijn vergelijkbaar met die van de veenbes: kalkarme, goed gedraineerde grond met een pH-waarde tussen 5 en 6, gedeeltelijke schaduw en een dik sneeuwdek in de winter maken beide gelukkig.

Het meest opvallende verschil tussen de twee bessen is de grootte en de smaak van de vrucht. Terwijl de cranberry kleinere bessen heeft die zeer wrang en zuur smaken, kunnen die van de veenbes bijna kersengrootte bereiken en zijn ze veel milder.

Gebruik en ingrediënten van cranberry en lingonberry

In de keuken zijn beide soorten slechts voorwaardelijk geschikt om rauw te eten. Ze smaken zuur en bitter en kunnen constipatie en winderigheid veroorzaken als ze rauw worden gegeten. De bessen zijn veel lekkerder en populairder in sauzen, chutneys en jam, als zure toevoeging aan groentestoofschotels en braadstukken, of in gedroogde vorm als snack of ingrediënt in muesli.

Gedroogde veenbessen op tafel
Gedroogde veenbessen zijn een populair ingrediënt in zoete en hartige gerechten [Foto: KAppleyard/ Shutterstock.com]

De verschillende bestanddelen van de twee bessen predestineren hen als geneesmiddelen, waarbij het kruid hier in sommige gevallen meer gebruikt wordt dan de bessen. Veenbessen bevatten relatief middelgrote hoeveelheden vitamine A, C, B1 en B2, kalium en andere mineralen. Anderzijds is het gehalte aan pectines en organische zuren hoog. Een van de farmaceutisch interessante ingrediënten is arbutine. Deze stof werkt als urineontsmettingsmiddel en heeft ook een positief effect op darmvirusziekten. Arbutine komt niet in veel planten voor. In het geval van de cranberry zit het voornamelijk in het kruid en in relatief kleine hoeveelheden in de vrucht.

Veenbes dicht bij de struik
Kleine bladeren en grote bessen sieren de Amerikaanse veenbes (Vaccinium macrocarpon) [Foto: Matauw/ Shutterstock.com]

De veelgeroemde werking tegen ontstekingen van de urinewegen is de laatste jaren steeds meer in twijfel getrokken, maar het hoge gehalte aan gezonde secundaire plantenstoffen staat buiten kijf. De aanwezige looizuren werken ontstekingsremmend. Resveratrol is een ander ingrediënt dat het cholesterolgehalte kan helpen reguleren. De cranberryplant heeft vergelijkbare kwaliteiten als medicijn. Ook organische zuren zoals kininezuur komen erin voor. Anthocyanen en flavonoïden, de gezonde plantenpigmenten uit de groep van de polyfenolen, ontvouwen ook hier hun celbescherming.

Dit zijn de verschillen en overeenkomsten in één oogopslag:

  • Verwantschap en oorsprong: De cranberry of Amerikaanse veenbes is het Noord-Amerikaanse neefje van de kleinere veenbes. Beide zijn wilde planten, maar de veenbes wordt op grote schaal geteeld, terwijl de veenbessenoogst voor een belangrijk deel afkomstig is van wilde verzamelingen.
  • Uiterlijk en gebruik: De veenbes kan zo groot worden als een kers en is scharlakenrood van kleur. Hij smaakt milder dan de kleine, donkerrode en zeer wrange cranberry en is daarom geschikt om rauw te eten, zelfs in kleine hoeveelheden. Beide soorten worden verwerkt tot hartige jams en sauzen en zijn een populaire begeleiding van stevige vleesgerechten. Als gedroogde vruchten zijn ze populair bij muesli en als snack.
  • Medische betekenis: De bestanddelen van cranberry’s en veenbessen lijken erg op elkaar. Ze zijn van farmacologisch belang en veelgeprezen huismiddeltjes tegen urinewegaandoeningen en darmvirussen – maar deze aspecten zijn omstreden. Hun antioxiderende en ontstekingsremmende werking is echter groot.
Veenbessen op de struik dichtbij
Veenbessen zijn aanzienlijk groter dan veenbessen en smaken zoeter [Foto: krolya25/ Shutterstock.com]

Kweek veenbessen in de tuin

De veenbes is niet alleen interessant voor uw eigen tuin vanwege zijn gezonde bessen, maar slaat ook een goed figuur als bodembedekker. Voorwaarde is dat aan zijn bijzondere eisen voor de locatie wordt voldaan: Een bodem pH van ongeveer 5 en humusrijke, goed gedraineerde grond zijn verplicht. Als de grond te alkalisch en te zwaar is, kunt u deze diep aanvullen met zand, turfvrije rododendrongrond en schorssnippers, of u kunt kiezen voor een ongecompliceerde potcultuur – mits u het juiste substraat kiest. Gedetailleerde instructies voor het kweken van veenbessen vindt u in ons speciale artikel.

Plantura Organische Universele Meststof
Plantura Organische Universele Meststof

Effectief effect op lange termijn,
goed voor de bodem, onschadelijk voor mens, dier & natuur

Koop hier!

Een overzicht van de andere bessenrassen voor uw tuin vindt u in dit artikel.

Vergelijkbare berichten