Aubergines komen oorspronkelijk uit warme tropische gebieden, maar worden steeds vaker in onze tuinen of op het balkon geteeld. We introduceren de eierplant en geven tips voor de vermeerdering en verzorging van aubergines.
Aubergines (Solanum melongena) horen zoals tomaten (Solanum lycopersicum) behoort tot de nachtschadefamilie (Solanaceae). De aubergine, ook bekend als aubergine of melanzani, is een warmteminnende plant die echter steeds vaker in tuinen en op terrassen en balkons wordt gekweekt. Hier vindt u alles over de oorsprong, de eigenschappen en de verzorging van de aubergineplant.
Inhoud
- Aubergine: oorsprong en eigenschappen
- Is de aubergine een groente of een vrucht?
- Is de aubergine meerjarig?
- Hoe groot wordt een aubergine plant?
- Verzorging van aubergineplanten
- Aubergines bemesten en water geven
- Moet je aubergines laten uitlopen?
- Gewone plagen en ziekten
- Vermeerdering: het verkrijgen van auberginezaden
Aubergine: oorsprong en eigenschappen
De aubergine is afkomstig uit de tropische gebieden van Azië en wordt volgens archeologische gegevens al meer dan 4000 jaar geteeld. In Griekenland en Italië wordt de populaire groente al ongeveer 500 jaar geteeld, nadat deze in de 13e eeuw voor het eerst Europa bereikte. Momenteel zijn de belangrijkste groeilanden China, de VS, Turkije, Italië en Spanje.
Aubergines groeien uit tot bossige, vertakte planten. Ze vormen grote, zacht behaarde, licht gelobde tot golvende bladeren, die op de achterkant van het blad stekels kunnen dragen. De bladeren van de aubergine zijn lichtgroen tot violetgroen met donkere bladnerven, afhankelijk van de variëteit en de soort. De aubergine vormt een wat ondieper wortelstelsel dan de tomaat, maar de hoofdscheuten zijn in vergelijking daarmee veel houteriger. De grote, meestal paarse of witte, stervormige bloemen van de aubergineplant zitten vanaf juni aan de bloeiwijzen. Deze ontwikkelen zich meestal tot slechts één of twee vruchten per bloeiwijze, die ovaal, rond, klokvormig, knotsvormig of langwerpig zijn. Hun huid wordt meestal donkerpaars of wit als ze rijpen – maar er kunnen ook paarsgestreepte, gele, oranje of groene vruchten ontstaan. Aubergines hebben romig wit vruchtvlees met talrijke dikke, roodbruine zaden.
Is de aubergine een groente of een vrucht?
De aubergine ziet er ongewoon uit. Daarom vragen veel mensen zich af wat de aubergine precies is. In feite bestaat er geen precieze definitie voor groente en fruit – de aubergine wordt over het algemeen een vruchtgroente genoemd. Botanisch gezien zijn de eivruchten bessen. Aangezien aubergine echter nauwelijks suiker bevat en daarom niet zoals fruit op gebak of in jam wordt gebruikt, wordt zij eerder als groente aangemerkt. In het artikel Aubergines oogsten en bewaren laten we u zien hoe u ze goed kunt bewaren en verwerken.
Is de aubergine meerjarig?
Aubergines zijn in principe vaste planten. Omdat ze echter geen vorst- of koudetolerantie hebben en meestal in de winter sterven, worden ze op onze breedtegraden elk jaar uit zaad geteeld. Overwintering is in principe mogelijk, maar de moeite en het grote risico van aantasting door ongedierte in het winterverblijf zijn het niet waard in vergelijking met de probleemloze teelt van nieuwe aubergineplanten.
Hoe groot wordt een aubergine plant?
Aubergines bereiken een gemiddelde groeihoogte van 70 tot 150 cm. Inmiddels zijn er ook auberginevariëteiten met een extreem bossige groei tot 40 cm en kleine vruchten, die bijzonder geschikt zijn voor de potcultuur en voor de teelt op balkons.
Verzorging van aubergineplanten
Aubergines zijn vergelijkbaar met tomaten wat betreft de hoeveelheid zorg die ze nodig hebben en na een succesvolle teelt belonen ze met hun veelzijdige vruchten. Wij geven tips voor de verzorging van aubergineplanten.
Aubergines bemesten en water geven
Eierplanten behoren tot de meest voedingsrijke, hoogproductieve groenten. Het bemesten van aubergines is daarom een belangrijke verzorgingsmaatregel om de planten gezond en productief te houden. Langzaam werkende organische meststoffen geven hun voedingsstoffen gedurende enkele maanden tot jaren af, verbeteren de bodemstructuur door afbraak en dienen als voedsel voor bodemorganismen. In het voorjaar kan rijpe compost of mest in het bed of de kas worden gewerkt. Een organische vloeibare meststof zoals onze Plantura Biologische Tomaten- en Groentenmeststof is ook geschikt voor aubergineplanten in potten en buiten. De meststof wordt ongeveer eenmaal per week aangebracht in een dosering van 5 tot 15 ml op 5 liter water bij het besproeien. De essentiële voedingsstoffen, zoals kalium en stikstof, komen rechtstreeks bij de plantenwortels terecht. Zelfs tekenen van een acuut tekort aan voedingsstoffen, zoals vergeling van de onderste bladeren, kunnen op deze manier snel worden verholpen.
- Biologische vloeibare meststof voor tomaten & andere groenten
- Voor een gezonde groei en een rijke, aromatische oogst.
- Snelle & gemakkelijke toepassing van water – onschadelijk voor huisdieren & tuindieren.
Aubergines hebben vrij veel water nodig – in de zomer kan dagelijks water geven nodig zijn, bij voorkeur ’s ochtends. Aubergineplanten mogen nooit van bovenaf worden bewaterd, zodat vruchten en scheuten nat worden of water met aarde wordt bespat en eventuele ziekteverwekkers op de vochtige bladeren terechtkomen. Water geven moet altijd van onderaf gebeuren, rechtstreeks op de stengel van de plant.
Moet je aubergines laten uitlopen?
Je hoeft aubergines niet te snoeien, maar het heeft wel voordelen. Er worden slechts 2 tot 3 hoofdscheuten gekweekt en alle andere zijscheuten worden regelmatig verwijderd. Hierdoor heeft de plant meer energie om de vruchten te leveren. Bovendien drogen de aubergines sneller uit dankzij de balans van de hoge luchtvochtigheid in de kas en lopen ze daardoor minder risico op schimmelziekten. Bij kleinblijvende mini-aubergines voor het balkon moet helemaal niet worden gesnoeid, omdat de kleine vruchten meestal voldoende worden aangevoerd. Om de bloemvorming te stimuleren kunt u echter – net als bij paprika’s – de eerste bloem van de aubergine afbreken, de zogenaamde “koningsbloem”.
Gewone plagen en ziekten
Aubergines zijn gevoelig voor alle ziekten en plagen die ook tomaten kunnen treffen. Interessant is dat vooral ongedierte zoals bladluizen en spint de aubergine verkiest boven alle andere planten in de kas, zozeer zelfs dat ze in sommige kwekerijen wordt gebruikt als een soort valstrik voor de bestrijding van ongedierte. Zodra de aubergines zijn aangetast, wordt dit beschouwd als een teken om de hele oogst uit voorzorg te behandelen. De volgende ziekten komen vaak voor op aubergines:
- Bladluizen (Aphidoidea): Bij zware aantastingen leiden ze tot misvormde en gekrulde bladeren en scheutpunten.
- Spintmijten (Tetranychidae): De bladzuigende spinachtigen veroorzaken karakteristieke, punctiforme oplichtingen en kleine webben op de planten.
- Witte vlieg (Aleyrodidae): De volwassen, witte dieren van de bladzuigende schildluis worden vaak als eerste opgemerkt, omdat ze opvliegen als de plant beweegt.
- Coloradokever (Leptinotarsa decemlineata): De larven van de coloradokever kunnen een aubergineplant in zeer korte tijd tot op het bladskelet opeten.
- Grijze schimmel (Botrytis cinerea): Schimmelziekte die bij warm en vochtig weer graag verwonde en zwakke planten en bloemen en vruchten infecteert. Aanvankelijk vormen zich bruine vlekken, die later bedekt worden door grijze schimmel.
- Schimmelziekte: Schimmelziekte, bijvoorbeeld veroorzaakt door Verticillium of Fusarium oxysporumDe onderste bladeren worden eerst geel en daarna verwelkt de hele plant. De leidingen voor water en voedingsstoffen zijn bruin verkleurd.
Details over de bestrijding en preventie van deze ziekten zijn ook te vinden in ons artikel Tomaten beschermen tegen ziekten. De tips daar zijn net zo goed van toepassing op aubergines.
Vermeerdering: het verkrijgen van auberginezaden
Om aubergines te vermeerderen uit zaden kunt u ze zelf winnen. Bij alle niet-hybride, zaadproducerende rassen is vermeerdering naar soort mogelijk. Aubergines bestuiven zichzelf meestal – zachtjes schudden van de open bloemen in de ochtend helpt. Nu is het een kwestie van: Wacht tot de vruchten en de zaden binnenin rijp zijn. Daarvoor moeten de eivruchten veel langer blijven hangen dan voor gebruik in de keuken, vaak tot kort voor het einde van het seizoen. Een zeker teken dat de zaden goed gerijpt zijn, is de hernieuwde kleurverandering van veel vruchten van de “oogstkleur” naar de rijpe kleur, zoals wit naar geel, paars naar bruinpaars, of geelgroen naar oranjerood. De huid wordt hard en stevig. De zaden binnenin zijn dan al bruin van kleur, hebben een harde schil en kunnen met een mes uit het vruchtvlees worden gehaald. De auberginezaadjes moeten nu gewassen en bij kamertemperatuur gedroogd worden. Ze hebben een goede kiemkracht voor ongeveer 4 jaar als ze op een droge, koele en donkere plaats worden bewaard. Zodra de zaden verzameld zijn, is het tijd om de aubergine te zaaien. In ons artikel Aubergine planten leer je alles over het kweken van de zaden en het uitplanten.
Inhoudsopgave